Sala Stampa

www.vatican.va

Sala Stampa Back Top Print Pdf
Sala Stampa


Lettera Apostolica in forma di «Motu Proprio» del Sommo Pontefice Francesco “Competentias quasdam decernere” con la quale vengono mutate alcune norme del Codice di Diritto Canonico e del Codice dei Canoni delle Chiese Orientali, 15.02.2022


Testo in lingua latina

Traduzione in lingua italiana

Traduzione in lingua francese

Traduzione in lingua inglese

Traduzione in lingua tedesca

Traduzione in lingua spagnola

Traduzione in lingua portoghese

Traduzione in lingua polacca

Traduzione in lingua araba

 

Testo in lingua latina

 

SUMMUS PONTIFEX

FRANCISCUS

LITTERAE APOSTOLICAE

MOTU PROPRIO DATAE

COMPETENTIAS QUASDAM DECERNERE

quibus aliquae normae immutantur

Codicis Iuris Canonici

et Codicis Canonum Ecclesiarum Orientalium

Competentias quasdam decernere potestati exsecutivae Ecclesiarum institutorumque ecclesialium locorum, ad praescripta Codicum pertinentes, quae tueantur disciplinae Ecclesiae universalis unitatem, cum virtute communionis Ecclesiae congruit et bonum proximitatis extollit. Salutaris distributio extra centrum aliud non facit, nisi ut hanc virtutem fulciat, servata hierarchicae indolis integritate.

Proinde, Ecclesiae cultura et uniuscuiusque Codicis mente iuridica perpensis, visum est Nobis in normas hucusque vigentes introducere immutationes circa aliquas res praefinitas, competentias cuique proprias tribuendo. Primum sic proponitur intellectum collegialitatis et oneris pastoralis fovere Episcoporum, sive dioecesanorum eparchialiumve sive in Conferentiis Episcoporum vel iuxta instituta hierarchica orientalia congregatorum, necnon Superiorum maiorum, atque insuper principiis prudentiae, effectus et utilitatis favere.

In his normarum immutationibus amplius ostenditur universalitas participata et pluralis Ecclesiae, quae, vindice Romani Pontificis ministerio, quoad unitatem pertinet, diversitates amplectitur sine exaequatione. Citior simul pastoralis actionis provehitur auctoritatum locorum regiminis effectus, earundem etiam iuvante proximitate personis et casibus eum requirentibus.

His omnibus consideratis, statuimus nunc quae sequuntur:

Art. 1

In can. 237 § 2 CIC, de Seminario interdioecesano erigendo ac de eiusdem propriis Statutis, pro vocabulo approbatio verbum confirmatio adhibetur et nunc proinde sic perscribitur:

§ 2. Seminarium interdioecesanum ne erigatur nisi prius confirmatio Apostolicae Sedis, tum ipsius seminarii erectionis tum eiusdem statutorum, obtenta fuerit, et quidem ab Episcoporum conferentia, si agatur de seminario pro universo eius territorio, secus ab Episcopis quorum interest.

Art. 2

In can. 242 § 1 CIC, de institutionis sacerdotalis Ratione a Conferentia Episcoporum statuta, pro vocabulis approbanda et approbante verba confirmanda et confirmante adhibentur et nunc proinde sic perscribitur:

§ 1. In singulis nationibus habeatur institutionis sacerdotalis Ratio, ab Episcoporum conferentia, attentis quidem normis a suprema Ecclesiae auctoritate latis, statuenda et a Sancta Sede confirmanda, novis quoque adiunctis, confirmante item Sancta Sede, accommodanda, qua institutionis in seminario tradendae definiantur summa principia atque normae generales necessitatibus pastoralibus uniuscuiusque regionis vel provinciale, aptatae.

Art. 3

Textus can. 265 CIC, de instituto incardinationis, structuris pro clericis incardinandis etiam Consociationes publicas clericales adicit, quae hanc facultatem ab Apostolcia Sede obtinuerint, ut hoc modo cum can. 357§ 1 CCEO aptius congruat. Qui nunc proinde sic perscribitur:

Quemlibet clericum oportet esse incardinatum aut alicui Ecclesiae particulari vel praelaturae personali, aut alicui instituto vitae consecratae vel societati hac facultate praeditis, aut etiam alicui Consociationi publicae clericali quae eandem faculatem ab Apostolica Sede obtinuerit, ita ut clerici acephali seu vagi minime admittantur.

Art. 4

Ad can. 604 CIC, de ordine virginum earumque iure se consociandi, haec nova additur paragraphus:

§ 3. Has consociationes recognoscere atque erigere est, pro consociationibus dioecesanis, Episcopi dioecesani, intra fines sui territorii, et, pro consociationibus nationalibus, Conferentiae Episcoporum, intra fines sui territorii. 

Art. 5

Can. 686 § 1 CIC et can. 489 § 2 CCEO, de indulto exclaustrationis, gravi de causa, sodali a votis perpetuis professo concedendo, terminum temporis in quinquennium extendunt, ultra quem prorogationis vel concessionis competentia Sanctae Sedi vel Episcopo dioecesano reservatur, et nunc proinde sic perscribuntur:

CIC – Can. 686 § 1. Supremus Moderator; de consensu sui consilii, sodali a votis perpetuis professo, gravi de causa concedere potest indultum exclaustrationis, non tamen ultra quinquennium, praevio consensu Ordinarii loci in quo commorari debet, si agitur de clerico. Indultum prorogare vel illud ultra quinquennium concedere solummodo Sanctae Sedi vel, si de institutis iuris dioecesani agitur, Episcopo dioecesano reservatur.

CCEO – Can. 489 § 2. Episcopus eparchialis hoc indultum nonnisi ad quinquennium concedere potest.

Art. 6

Can. 688 § 2 CIC et cann. 496 §§ 1-2 et 546 § 2 CCEO, de sodali a votis temporariis professo qui, gravi de causa, petit institutum derelinquere, compententiam indulti concedendi tribuunt supremo Moderatori, de consensu eiusdem Consilii, sive, ad normam Codicis Iuris Canonici, de instituto iuris pontificii seu iuris dioecesani vel de monasterio sui iuris agatur sive, ad normam Codicis Canonum Ecclesiarum Orientalium, de monasterio sui iuris vel de Ordine vel de Congregatione.

Quamobrem § 2 can. 496 CCEO deletur aliique canones sic perscribuntur:

CIC - Can. 688 § 2: Qui perdurante professione temporaria, gravi de causa, petit ut institutum derelinquat, indultum discedendi consequi potest a supremo Moderatore de consensu eius consilii; quoad monasterium sui iuris, de quo in can. 615, indultum, ut valeat, confirmari debet ab Episcopo domus assignationis.

CCEO - Can. 496: Qui perdurante professione temporaria, gravi de causa, a monasterio discedere et ad vitam saecularem redire vult, petitionem suam Superiori monasterii sui iuris deferat, cuius est, de consensu eius Consilii, indultum concedere, nisi ius particulare id pro monasteriis intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis sitis Patriarchae reservet.

CCEO - Can. 546 § 2: Qui perdurantibus votis temporariis, gravi de causa, petit, ut Ordinem vel Congregationem derelinquat, a Superiore Generali, de consensu eius Consilii, consequi potest indultum definitive ab Ordine vel Congregatione discedendi et ad vitam saecularem redeundi cum effectibus, de quibus in can. 493.

Art. 7

Cann. 699 § 2, 700 CIC atque cann. 499, 501 § 2 et 552 § 1 CCEO ita innovantur, ut decretum dimissionis, gravi de causa, sodalis a votis sive temporariis sive perpetuis professi ab Instituto vim habet ab ipso momento, quo a supremo Moderatore, de consensu eius Consilii, latum notificatum est ei, cuius interest, firmo tamen iure religiosi recurrendi. Quorum textus nunc proinde sic perscribitur:

CIC – Can. 699 § 2: In monasteriis sui iuris, de quibus in can. 615, dimissionem sodalis professi decernere pertinet ad Superiorem Maiorem, de consensu eius Consilii.

CIC - Can. 700: Decretum dimissionis in sodalem professum latum vim habet simul ac ei, cuius interest, notificatur. Decretum vero, ut valeat, indicare debet ius, quo religious dimissus gaudet, recurrendi intra decem dies a recepta notificatione ad auctoritatem competentem. Recursus effectum habet suspensivum.

CCEO - Can. 499: Perdurante professione temporaria, sodalis dimitti potest a Superiore monasterii sui iuris, de consensu eius Consilii, secundum can. 552, §§ 2 et 3; sed dimissio, ut valeat, confirmari debet a Patriarcha, si ius particulare ita fert pro monasteriis intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis sitis.

CCEO - Can. 501 § 2: Sodalis vero potest adversus decretum dimissionis intra quindecim dies cum effectu suspensivo sive recursum interponere sive postulare, ut causa via iudiciali tractetur.

CCEO - Can. 552 § 1: Sodalis a votis temporariis dimitti potest a Superiore Generali, de consensu eius consilii.

Art. 8

In can. 775 § 2 CIC, de catechismis Conferentiae Episcoporum edendis pro ipsius territorio, pro vocabulo approbatione verbum confirmatione adhibetur et nunc proinde sic perscribitur:

§ 2. Episcoporum conferentiae est, si utile videatur, curare, ut catechismi pro suo territorio, praevia Sedis Apostolicae confirmatione, edantur.

Art. 9

Can. 1308 CIC et can. 1052 CCEO, de Missarum onerum reductione, competentiam innovant et nunc proinde sic perscribuntur:

CIC - Can. 1308 § 1: Reductio onerum Missarum, ex iusta tantum et necessaria causa facienda, reservatur Episcopo dioecesano et supremo Moderatori instituti vitae consecratae vel societatis vitae apostolicae clericalium.

§ 2. Episcopo dioecesano competit facultas reducendi ob deminutionem redituum, quamdiu causa perduret ad rationem eleemosynae in dioecesi legitime vigentis, Missas legatorum, quae sint per se stantia, dummodo nemo sit qui obligatione teneatur et utiliter cogi possit ad eleemosynae augmentum faciendum.

§ 3. Eidem competit facultas reducendi onera seu legata Missarum gravantia institutum ecclesiasticum, si reditus insufficientes evaserint ad finem proprium eiusdem instituti congruenter consequendum.

§ 4. Iisdem facultatibus, de quibus in §§ 2 et 3, gaudet supremus Moderator instituti vitae consecratae vel societatis vitae apostolicae clericalium.

CCEO - Can. 1052 § 1: Reductio onerum Divinam Liturgiam celebrandi reservatur Episcopo eparchiali et Superiori Maiori institutorum religiosorum vel societatum vitae communis ad instar religiosorum clericalium.

§ 2. Episcopo eparchiali competit potestas reducendi ob deminutionem redituum, dum causa perdurat, ad rationem oblationum in eparchia legitime vigentium numerum celebrationum Divinae Liturgiae, dummodo nemo sit, qui obligatione tenetur et utiliter cogi potest ad oblationum augmentum faciendum.

§ 3. Episcopo eparchiali etiam competit potestas reducendi onera Divinam Liturgiam celebrandi, quae Instituta ecclesiastica gravant, si reditus ad ea, quae ex iisdem tempore acceptationis onerum obtineri potuerunt, consequenda insufficientes evaserunt.

§ 4. Potestates, de quibus in §§ 2 et 3, habent etiam Superiores Generales institutorum religiosorum vel societatum vitae communis ad instar religiosorum clericalium.

§ 5. Potestates, de quibus in §§ 2 et 3, Episcopus eparchialis delegare potest tantummodo Episcopo Coadiutori, Episcopo Auxiliari, Protosyncello vel Syncellis, omni subdelegatione exclusa.

Art. 10

Can. 1310 CIC et can. 1054 CCEO, de oneribus piis causis et piis fundationibus adiunctis, competentiam innovant et nunc proinde sic perscribuntur:

CIC - Can. 1310 - § 1. Fidelium voluntatum pro piis causis reductio, moderatio et commutatio, si fundator potestatem hanc Ordinario expresse concesserit, possunt ab Ordinario fieri ex iusta tantum et necessaria causa, auditis iis, quorum interest, et proprio consilio a rebus oeconomicis atque servata, meliore quo fieri potest modo, fundatoris voluntate.

§ 2. In ceteris casibus recurrendum est ad Sedem Apostolicam.

CCEO - Can. 1054- § 1. Voluntatum christifidelium bona sua in pias causas donantium vel reliquentium, reductio, moderatio et commutatio a Hierarcha iusta tantum et necessaria de causa fieri possunt, consultis eis, quorum interest, et consilio competenti atque servata quam optime fundatoris voluntate.

§ 3. In omnibus ceteris casibus de hac re adiri debet Sedes Apostolica vel Patriarcha, qui de consensu Synodi permanentis agat.

Quaecumque his Litteris Apostolicis Motu proprio datis decreta sunt, firma ac rata esse statuimus, contrariis quibuslibet, peculiari etiam mentione dignis, minime obstantibus, iubentes ut per editionem in actis diurnis L’Osservatore Romano promulgentur et vigere incipiant die XV mensis Februarii anno MMXXII ac deinde in commentario officiali Acta Apostolicae Sedis edantur.

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die undecimo mensis Februarii, in memoria Beatae Mariae Virginis de Lourdes, anno MMXXII, Pontificatus Nostri nono.

FRANCISCUS PP.

[00219-LA.01] [Testo originale: Latino]

Traduzione in lingua italiana

 

LETTERA APOSTOLICA

IN FORMA DI «MOTU PROPRIO»

DEL SOMMO PONTEFICE

FRANCESCO

COMPETENTIAS QUASDAM DECERNERE

CON LA QUALE VENGONO MUTATE ALCUNE NORME

DEL CODICE DI DIRITTO CANONICO

E DEL CODICE DEI CANONI DELLE CHIESE ORIENTALI

Assegnare alcune competenze, circa disposizioni codiciali volte a garantire l’unità della disciplina della Chiesa universale, alla potestà esecutiva delle Chiese e delle istituzioni ecclesiali locali, corrisponde alla dinamica ecclesiale della comunione e valorizza la prossimità. Un salutare decentramento non può che favorire tale dinamica, senza pregiudicarne la dimensione gerarchica.

Pertanto, tenendo presente la cultura ecclesiale e la mentalità giuridica propria di ciascun Codice, ho ritenuto conveniente apportare cambiamenti alla normativa finora vigente circa alcune specifiche materie, attribuendo le rispettive competenze. Si intende così innanzitutto favorire il senso della collegialità e della responsabilità pastorale dei Vescovi, diocesani/eparchiali o riuniti in Conferenze episcopali o secondo le Strutture gerarchiche orientali, nonché dei Superiori maggiori, e inoltre assecondare i principi di razionalità, efficacia ed efficienza.

In tali modifiche normative si rispecchia ancor più l’universalità condivisa e plurale della Chiesa, che comprende le differenze senza omologarle, con la garanzia, per quanto riguarda l’unità, del ministero del Vescovo di Roma. Nel contempo si incoraggia una più rapida efficacia dell’azione pastorale di governo da parte dell’autorità locale, agevolata anche dalla sua stessa prossimità alle persone e alle situazioni che la richiedono.

Tutto ciò considerato, dispongo ora quanto segue:

Art. 1

Il can. 237 § 2 CIC circa l’erezione di un seminario interdiocesano e i propri statuti sostituisce il termine approvazione con il termine conferma risultando così formulato:

§ 2. Non si eriga un seminario interdiocesano se prima non è stata ottenuta la conferma della Sede Apostolica, sia in ordine alla erezione del seminario, sia in ordine ai suoi statuti: da parte della Conferenza Episcopale, se si tratta di un seminario per tutto il territorio corrispondente, altrimenti da parte dei Vescovi interessati.

Art. 2

Il can. 242 § 1 CIC circa la Ratio di formazione sacerdotale emanata dalla Conferenza episcopale sostituisce il termine approvata con il termine confermata risultando così formulato:

§ 1. In ogni nazione vi sia una Ratio di formazione sacerdotale, emanata dalla Conferenza Episcopale sulla base delle norme fissate dalla suprema autorità della Chiesa e confermata dalla Santa Sede, adattabile alle nuove situazioni con una nuova confermazione della Santa Sede; in essa vengono definiti i principi essenziali e le norme generali della formazione seminaristica, adattate alle necessità pastorali di ogni regione o provincia.

Art. 3

Il testo del can. 265 CIC circa l’istituto dell’incardinazione aggiunge alle strutture atte ad incardinare chierici anche quella delle Associazioni pubbliche clericali che abbiano ottenuto dalla Sede Apostolica tale facoltà, armonizzandosi in tal modo con il can. 357 § 1 CCEO. Risulta così formulato:

Ogni chierico deve essere incardinato o in una Chiesa particolare o in una Prelatura personale oppure in un istituto di vita consacrata o in una società che ne abbia la facoltà, o anche in una Associazione pubblica clericale che abbia ottenuto tale facoltà dalla Sede Apostolica, in modo che non siano assolutamente ammessi chierici acefali o girovaghi.

Art. 4

Il can. 604 CIC circa l’ordine delle vergini e il loro diritto di associarsi include un nuovo paragrafo così formulato:

§ 3. Il riconoscimento e l’erezione di tali associazioni a livello diocesano compete al Vescovo diocesano, nell’ambito del suo territorio, a livello nazionale compete alla Conferenza episcopale, nell’ambito del proprio territorio.

Art. 5

Il can. 686 § 1 CIC e il can. 489 § 2 CCEO circa la concessione, per causa grave, ad un professo perpetuo dell’indulto di esclaustrazione, estendono a cinque anni il limite del periodo di tempo, oltre ai quali la competenza per una proroga o una concessione è riservata alla Santa Sede o al Vescovo diocesano, risultando così formulati:

CIC – 686 § 1: Il Moderatore supremo, col consenso del suo consiglio, per grave causa può concedere ad un professo perpetuo l’indulto di esclaustrazione, tuttavia per non più di cinque anni, previo consenso dell’Ordinario del luogo in cui dovrà dimorare se si tratta di un chierico. Una proroga dell’indulto, o una concessione superiore a cinque anni, è riservata unicamente alla Santa Sede, oppure al Vescovo diocesano se si tratta di istituti di diritto diocesano.

CCEO - Can. 489 § 2: Il Vescovo eparchiale non può concedere questo indulto se non per un quinquennio.

Art. 6

Il can. 688 § 2 CIC e i cann. 496 §§ 1-2 e 546 § 2 CCEO, inerenti il professo temporaneo che per grave causa chiede di lasciare l’istituto, assegnano la competenza del relativo indulto al Moderatore supremo con il consenso del suo consiglio, sia che si tratti, per il codice latino, di istituto di diritto pontificio, o di istituto di diritto diocesano, oppure di un monastero sui iuris; sia che si tratti, per il codice orientale, di un monastero sui iuris, o di un ordine, oppure di una congregazione.

Pertanto, il § 2 del can. 496 CCEO viene soppresso e gli altri canoni risultano così formulati:

CIC - Can. 688 § 2: Chi durante la professione temporanea per grave causa chiede di lasciare l’istituto può ottenere il relativo indulto dal Moderatore supremo col consenso del suo consiglio; per un monastero sui iuris, di cui al can. 615, l’indulto, per essere valido, deve essere confermato dal Vescovo della casa di assegnazione.

CCEO - Can. 496: Colui che durante la professione temporanea per una grave causa vuole separarsi dal monastero e ritornare alla vita secolare, presenti la sua domanda al Superiore del monastero sui iuris, il quale con il consenso del suo consiglio concede l’indulto, a meno che il diritto particolare non riservi ciò al Patriarca per i monasteri situati entro i confini del territorio della Chiesa patriarcale.

CCEO - Can. 546 § 2: Colui che durante i voti temporanei chiede per una grave causa di lasciare l’ordine o la congregazione, può ottenere l’indulto di separarsi definitivamente dall’ordine o dalla congregazione dal Superiore generale col consenso del suo consiglio e ritornare alla vita secolare con gli effetti di cui nel can. 493.

Art. 7

I cann. 699 § 2, 700 CIC e i cann. 499, 501 § 2, 552 § 1 CCEO vengono modificati, per cui il decreto di dimissione dall’istituto, per causa grave, di un professo temporaneo o perpetuo ha effetto fin dal momento in cui il decreto emesso dal Moderatore supremo con il consenso del suo consiglio viene notificato all’interessato, fermo restando il diritto di appello del religioso. Pertanto, i testi dei rispettivi canoni vengono modificati e risultano così formulati:

CIC – 699 § 2: Nei monasteri sui iuris, di cui al can. 615, la decisione circa la dimissione di un professo compete al Superiore maggiore con il consenso del suo consiglio.

CIC - Can. 700: Il decreto di dimissione emesso nei confronti di un professo ha vigore nel momento in cui viene notificato all’interessato. Il decreto tuttavia per avere valore, deve indicare il diritto, di cui gode il religioso dimesso, di ricorrere all’autorità competente entro dieci giorni dalla ricezione della notifica. Il ricorso ha effetto sospensivo.

CCEO - Can. 499: Mentre dura la professione temporanea, un membro può essere dimesso dal Superiore del monastero sui iuris col consenso del suo consiglio secondo il can. 552, §§ 2 e 3; ma perché la dimissione sia valida dev’essere confermata dal Patriarca, se il diritto particolare così prevede per i monasteri situati entro i confini del territorio della Chiesa patriarcale.

CCEO - Can. 501 § 2: Contro il decreto di dimissione, però, il membro può sia interporre ricorso entro quindici giorni con effetto sospensivo, sia postulare che la causa sia trattata per via giudiziaria.

CCEO - Can. 552 § 1: Un membro di voti temporanei può essere dimesso dal Superiore generale col consenso del suo consiglio.

Art. 8

Il can. 775 § 2 CIC circa la pubblicazione di catechismi per il proprio territorio da parte della Conferenza episcopale sostituisce il termine approvazione con il termine conferma risultando così formulato:

§ 2. Spetta alla Conferenza Episcopale, se pare utile, curare che vengano pubblicati catechismi per il proprio territorio, previa conferma della Sede Apostolica.

Art. 9

Il can. 1308 CIC e il can. 1052 CCEO circa la riduzione degli oneri delle Messe modificano la competenza risultando così formulati:

CIC - Can. 1308 § 1: La riduzione degli oneri delle Messe, da farsi soltanto per causa giusta e necessaria, è riservata al Vescovo diocesano e al Moderatore supremo di un istituto di vita consacrata o di una società di vita apostolica clericali.

§ 2. Il Vescovo diocesano ha la facoltà di ridurre a causa della diminuzione dei redditi e fintantoché tale causa perduri, le Messe dei legati che sono autonomi, secondo l’elemosina legittimamente vigente in diocesi, purché non vi sia persona obbligata e che possa essere efficacemente coatta a provvedere all’aumento dell’elemosina.

§ 3. Al medesimo compete la facoltà di ridurre gli oneri o legati di Messe che gravano su istituti ecclesiastici, se i redditi siano diventati insufficienti a conseguire convenientemente le finalità proprie dell’istituto ecclesiastico stesso.

§ 4. Ha le stesse facoltà di cui ai §§ 2 e 3 il Moderatore supremo di un istituto di vita consacrata o di una società di vita apostolica clericali.

CCEO - Can. 1052 § 1: La riduzione degli oneri di celebrare la Divina Liturgia è riservata al Vescovo eparchiale e al Superiore maggiore degli istituti religiosi o delle società di vita comune a guisa dei religiosi, che siano clericali.

§ 2. Al Vescovo eparchiale compete la potestà di ridurre, a causa della diminuzione dei redditi, finché perdura la causa, nella misura delle offerte che sono legittimamente in vigore nell'eparchia, il numero delle celebrazioni della Divina Liturgia, purché non vi sia nessuno che ha l'obbligo e che può essere efficacemente costretto a provvedere all'aumento delle offerte.

§ 3. Al Vescovo eparchiale compete anche la potestà di ridurre gli oneri di celebrare la Divina Liturgia, che gravano su istituti ecclesiastici, se i redditi sono diventati insufficienti a conseguire quelle finalità che, al tempo dell'accettazione degli oneri, potevano essere raggiunte.

§ 4. Le potestà di cui nei §§ 2 e 3, le hanno anche i Superiori generali degli istituti religiosi o delle società di vita comune a guisa dei religiosi, che siano clericali.

§ 5. Le potestà di cui nei §§ 2 e 3, il Vescovo eparchiale le può delegare soltanto al vescovo coadiutore, al vescovo ausiliare, al Protosincello e ai Sincelli, esclusa ogni suddelegazione.

Art. 10

Il can. 1310 CIC e il 1054 CCEO circa gli oneri annessi alle cause pie e alle pie fondazioni modificano la competenza e risultano così formulati:

CIC - Can. 1310 - § 1: La riduzione, il contenimento e la permuta delle volontà dei fedeli a favore di cause pie possono essere attuate soltanto per causa giusta e necessaria dall’Ordinario, uditi gli interessati e il proprio consiglio per gli affari economici e rispettata nel miglior modo possibile la volontà del fondatore.

§ 2. Nei rimanenti casi si deve ricorrere alla Sede Apostolica.

CCEO - Can. 1054 § 1: La riduzione, il contenimento e la commutazione delle volontà dei fedeli cristiani che hanno donato o lasciato i loro beni per cause pie, possono essere fatte dal Gerarca soltanto per una causa giusta e necessaria, dopo aver consultato gli interessati e il consiglio competente, e rispettata nel modo migliore la volontà del fondatore.

§ 2. In tutti gli altri casi su questa cosa si deve ricorrere alla Sede Apostolica o al Patriarca che agirà col consenso del Sinodo permanente.

Quanto deliberato con questa Lettera Apostolica in forma di Motu Proprio, ordino che abbia fermo e stabile vigore, nonostante qualsiasi cosa contraria anche se degna di speciale menzione, e che sia promulgato tramite pubblicazione su L’Osservatore Romano, entrando in vigore il 15 febbraio 2022 e quindi pubblicato nel commentario ufficiale degli Acta Apostolicae Sedis.

Dato a Roma, presso San Pietro, il giorno 11 febbraio dell’anno 2022, Memoria della Beata Vergine Maria di Lourdes, nono di pontificato.

FRANCESCO

[00219-IT.01] [Testo originale: Latino]

Traduzione in lingua francese

LETTRE APOSTOLIQUE

SOUS LA FORME DE « MOTU PROPRIO »

COMPETENTIAS QUASDAM DECERNERE

DU SOUVERAIN PONTIFE FRANÇOIS

PAR LAQUELLE SONT MODIFIÉES CERTAINES NORMES

DU CODE DE DROIT CANONIQUE

ET DU CODE DES CANONS DES ÉGLISES ORIENTALES

Attribuer des compétences, qui concernent des dispositions du code visant à garantir l'unité de la discipline de l'Église universelle, au pouvoir exécutif des Églises et des institutions ecclésiastiques locales, relève de la dynamique de communion ecclésiale et valorise la proximité. Une salutaire décentralisation ne peut qu'aider et favoriser la dynamique de la vie de l’Église, sans préjudice pour la communion hiérarchique.

C'est pourquoi, tenant compte de la culture ecclésiale et de la mentalité juridique propre à chaque Code, j'ai jugé opportun de modifier les normes en vigueur sur certaines questions spécifiques en attribuant des compétences propres, dans l'intention de favoriser avant tout le sens de la collégialité et de la responsabilité pastorale des Évêques diocésains/éparchiaux - ou bien réunis en conférences épiscopales ou selon les structures hiérarchiques de l'Orient - ainsi que des Supérieurs majeurs, en plus de favoriser la rationalité et l’efficacité.

Ces changements normatifs reflètent encore davantage l'universalité partagée et plurielle de l'Église qui intègre les différences sans les uniformiser, et dont l'unité est garantie par le ministère de l'Évêque de Rome. En même temps, ils permettent une action pastorale de gouvernement plus rapide et efficace de la part de l'autorité locale, facilitée par sa proximité avec les personnes et les situations qui en ont besoin.

Ceci étant bien considéré, je dispose à présent ce qui suit :

Art. 1

Dans le canon 237 § 2 CIC sur l'érection d'un séminaire interdiocésain et ses statuts, le terme d'approbation est remplacé par celui de confirmation. Il se lit ainsi :

§ 2. Aucun séminaire interdiocésain ne sera érigé, ni par la conférence des Évêques s'il s'agit d'un séminaire pour tout son territoire, ni par les Évêques concernés, sans la confirmation préalable du Siège Apostolique, tant pour son érection que pour ses statuts.

Art. 2

Dans le canon 242 § 1 CIC sur le programme de formation sacerdotale émise par la conférence épiscopale, le terme d'approbation est remplacé par celui de confirmation. Il se lit ainsi :

§ 1. Dans chaque nation, il y aura un Programme de la formation sacerdotale établi par la conférence des Évêques, tenant compte des règles émanant de l'autorité suprême de l'Église, confirmé par le Saint-Siège, et qui sera adapté aux nouvelles situations, moyennant encore la confirmation du Saint-Siège; ce Programme définira les principes fondamentaux de la formation à donner dans les séminaires et les règles générales adaptées aux besoins pastoraux de chaque région ou province.

Art. 3

Dans le canon 265 CIC sur l'incardination, sont ajoutées aux structures aptes à incardiner des clercs, les Associations publiques cléricales qui ont obtenu cette faculté du Siège Apostolique, en harmonie avec le canon 357 §1 CCEO. Il se lit ainsi :

Tout clerc doit être incardiné dans une Église particulière ou à une prélature personnelle, à un institut de vie consacrée ou une société qui possède cette faculté, ou encore dans une Association publique cléricale qui a obtenu cette faculté du Siège Apostolique, de sorte qu'il n'y ait absolument pas de clercs acéphales ou sans rattachement.

Art. 4

Le canon 604 CIC sur l'Ordre des vierges et leur droit de s'associer inclut un nouveau paragraphe ainsi formulé :

§ 3. La reconnaissance et l'érection de ces associations est, au niveau diocésain, de la compétence de l'Évêque diocésain sur son territoire, et, au niveau national, de la compétence de la conférence épiscopale sur son territoire.

Art. 5

Les canons 686.1 CIC et 489 § 2 CCEO sur la concession, pour une raison grave, de l'indult d'exclaustration, étendent à cinq ans la période après laquelle la compétence pour une prorogation ou une concession est réservée au Saint-Siège ou à l'Évêque diocésain. Il se lisent ainsi :

CIC — Can. 686 § 1. Le Modérateur suprême, avec le consentement de son conseil, peut concéder à un religieux profès de vœux perpétuels, pour une raison grave, un indult d'exclaustration, mais pas pour plus de cinq ans et, s'il s'agit d'un clerc, avec le consentement préalable de l'Ordinaire du lieu où il doit demeurer. La prorogation de l'indult ou la concession d'un indult de plus de cinq ans est réservée au Saint-Siège ou, s'il s'agit d'instituts de droit diocésain, à l'Évêque diocésain.

CCEO — Can. 489 § 2. L'Evêque éparchial ne peut concéder cet indult que pour cinq ans.

Art. 6

Les canons 688 § 2 CIC, 496 § 1-2 et 546.2 CCEO, sur le profès temporaire qui, pour une raison grave, demande à quitter l'institut, attribuent la compétence de l'indult au Modérateur suprême avec le consentement de son conseil, qu'il s'agisse, selon le code latin, d'un institut de droit pontifical, ou d'un institut de droit diocésain, ou d'un monastère sui iuris ; ou bien qu'il s'agisse, selon le code oriental, d'un monastère sui iuris, ou d'un ordre, ou d'une congrégation. Par conséquent, le § 2 du can. 496 CCEO est supprimé et les autres canons sont formulés ainsi :

CIC — Can. 688 § 2. Celui qui, en cours de profession temporaire, demande, pour une raison grave, de quitter l'institut, peut obtenir un indult de sortie du Modérateur suprême avec le consentement de son conseil. Dans les monastères sui iuris dont il s'agit au can. 615, l'indult de sortie, pour être valable, doit être confirmé par l'Évêque de la maison d'assignation.

CCEO — Can. 496. Celui qui durant le temps de la profession temporaire veut, pour une cause grave, quitter le monastère et retourner à la vie séculière, présentera sa demande au Supérieur du monastère sui iuris, lequel avec le consentement de son conseil, concède l'indult, à moins que le droit particulier ne réserve cela au Patriarche pour les monastères situés dans les limites du territoire de l'Église patriarcale.

CCEO — Can. 546 § 2. Celui qui, durant les vœux temporaires, demande à quitter l'ordre ou la congrégation pour une cause grave, peut obtenir du Supérieur général avec le consentement de son conseil l'indult de quitter définitivement l'ordre ou la congrégation et de retourner à la vie séculière avec les effets dont il est question au can. 493.

Art. 7

Dans les canons 699 § 2 et 700 CIC, et les canons 499, 501 § 2, 552 § 1 CCEO est modifiée la disposition selon laquelle un décret de renvoi d'un institut, pour une cause grave, d'un profès temporaire ou perpétuel prend effet à partir du moment où le décret, émis par le Modérateur suprême avec le consentement de son conseil, est notifié à l'intéressé, sans préjudice du droit d'appel du religieux. Par conséquent, les textes des canons concernés sont modifiés et sont formulés ainsi :

CIC — Can. 699 § 2. Dans les monastères autonomes dont il s'agit au can. 615, il revient au Supérieur majeur, avec l'accord de son conseil, de décréter le renvoi.

CIC — Can. 700 : Le décret de renvoi d'un profès prend effet au moment où il est notifié à l'intéressé. Cependant, pour être valide, le décret doit indiquer le droit que possède le membre qui est renvoyé de former un recours auprès de l'autorité compétente dans les dix jours qui suivent la réception de sa notification. Ce recours a effet suspensif.

CCEO — Can. 499 : Durant le temps de la profession temporaire, le membre peut être renvoyé par le Supérieur du monastère de droit propre avec le consentement de son conseil selon les dispositions du can. 552, §§ 2 et 3 ; pour que le renvoi soit valide, il doit être confirmé par le Patriarche, si le droit particulier le prévoit ainsi pour les monastères situés dans les limites du territoire de l'Église patriarcale.

CCEO — Can. 501 § 2 : Contre le décret de renvoi le membre peut dans les quinze jours avec effet suspensif, ou former un recours, ou demander que la cause soit traitée par la voie judiciaire.

CCEO — Can. 552 § 1 : Un membre de vœux temporaires peut être renvoyé par le Supérieur général avec le consentement de son conseil.

Art. 8

Dans le canon 775 § 2 CIC sur la publication des catéchismes par la conférence épiscopale le terme d'approbation remplace celui de confirmation. Il se lit ainsi :

§ 2. Il appartient à la conférence des Évêques, si cela paraît utile, de veiller à ce que soient édités des catéchismes pour son territoire, avec la confirmation préalable du Siège Apostolique.

Art. 9

Dans les canons 1308 CIC et 1052 CCEO sur la réduction des charges de messes, la compétence est modifiée. Ils se lisent ainsi :

CIC - Canon 1308 § 1. La réduction des charges de Messes, qu'il ne faut faire que pour une cause juste et nécessaire, est réservée à l'Évêque diocésain et au Modérateur suprême d'un institut de vie consacrée ou d'une société de vie apostolique cléricale.

§ 2        Dans le cas de Messes fondées par des legs et qui auraient par elles-mêmes leur propre fonds, l'Évêque diocésain peut, du fait de la diminution des revenus et tant que dure cette cause, en réduire les obligations en proportion du tarif des offrandes légitimement en vigueur dans le diocèse, pourvu que personne ne soit tenu de compléter l'offrande et ne puisse y être efficacement contraint.

§ 3        Il lui revient de réduire les charges ou les legs pour la célébration de Messes grevant l'organisme ecclésiastique dont les revenus sont devenus insuffisants pour atteindre convenablement la fin propre de celui-ci.

§ 4        Le Modérateur suprême d'un institut de vie consacrée ou d'une société de vie apostolique cléricale possède les mêmes pouvoirs que ceux dont il s'agit aux §§ 2 et 3.

CCEO — Can. 1052 § 1 : La réduction des charges de célébrer la Divine Liturgie est réservée à l'Évêque éparchial et au Supérieur majeur des instituts religieux ou des sociétés de vie commune à l'instar des religieux, qui sont cléricaux.

§ 2 : L'Évêque éparchial peut, à cause de la diminution des revenus et tant que dure cette cause, réduire le nombre des célébrations de la Divine Liturgie dans la mesure des offrandes légitimement en vigueur dans l'éparchie, pourvu qu'il n'y ait personne qui soit obligé et puisse être efficacement contraint à effectuer l'augmentation des offrandes.

§ 3 : Le même Évêque éparchial peut aussi réduire les charges de célébrer la Divine Liturgie qui grèvent des institutions ecclésiastiques, si les revenus sont devenus insuffisants pour réaliser ce qui pouvait être obtenu avec les mêmes revenus au temps de l'acceptation des charges.

§ 4 : Les pouvoirs, dont il s'agit aux §§ 2 et 3, appartiennent aussi aux Supérieurs généraux d'instituts religieux ou de sociétés de vie commune à l'instar des religieux, qui sont cléricaux.

§ 5 : L'Évêque éparchial peut déléguer les pouvoirs dont il s'agit aux §§ 2 et 3 seulement à l'Évêque coadjuteur, à l'Évêque auxiliaire, au Protosyncelle ou aux Syncelles, toute subdélégation étant exclue.

Art. 10

Dans les canons 1310 CIC et 1054 CCEO sur les charges liées aux causes pies et aux fondations pieuses, les compétences sont modifiées.  Ils se lisent ainsi :

CIC — Canon 1310 § 1. La réduction, la modération et la commutation des volontés des fidèles pour les causes pies peuvent être faites par l'Ordinaire seulement pour une cause juste et nécessaire, après avoir entendu les intéressés et son propre conseil pour les affaires économiques, et en respectant au mieux la volonté du fondateur.

§ 2. Dans les autres cas, il faut recourir au Siège Apostolique.

CCEO — Canon 1054 § 1 :

§ 1. La réduction, la modération et la commutation des volontés des fidèles chrétiens donnant ou laissant leurs biens pour des causes pies, peuvent être faites par le Hiérarque, seulement pour une cause juste et nécessaire, après avoir consulté les intéressés et le conseil compétent et en respectant au mieux la volonté du fondateur.

§ 2. Dans tous les autres cas, on doit recourir pour cette chose au Siège Apostolique ou au Patriarche, qui agira avec le consentement du Synode permanent.

J'ordonne que ce qui est décidé dans cette Lettre Apostolique en forme de Motu Proprio, soit appliqué de manière ferme et stable, nonobstant toute chose contraire même digne de mention spéciale, et que cela soit promulgué par publication dans l'Osservatore Romano, entrant en vigueur le 15 février 2022, et publié dans le bulletin officiel des Acta Apostolicae Sedis.

Donné à Rome, près de Saint-Pierre, le 11 février, mémoire de Notre Dame de Lourdes, de l'année 2022, la neuvième du pontificat.

FRANÇOIS

[00219-FR.01] [Texte original: Latin]

Traduzione in lingua inglese

APOSTOLIC LETTER

ISSUED “MOTU PROPRIO”

BY THE SUPREME PONTIFF

FRANCIS

COMPETENTIAS QUASDAM DECERNERE

INTRODUCING CHANGES TO SOME NORMS OF THE CODE OF CANON LAW

AND THE CODE OF CANONS OF THE EASTERN CHURCHES

The assignment of certain areas of competence with regard to the provisions of the Codes intended to safeguard unity of discipline in the universal Church, and executive power in the local Churches and ecclesial institutions, corresponds to the dynamic of ecclesiastical communion and enhances proximity. A healthy decentralization can only foster that dynamic, without prejudice to its hierarchical dimension.

Therefore, with due regard for the ecclesial culture and juridical mentality proper to each Code, I have considered it fitting to introduce changes to the current regulations in certain specific areas, by assigning their various areas of competence. They are meant, above all, to foster the sense of collegiality and pastoral responsibility of diocesan/eparchial bishops assembled in episcopal conferences, or in accordance with eastern hierarchical structures, and major superiors, but also to respect the principles of reasonableness, effectiveness and efficiency.

These changes reflect more clearly the Church’s shared and pluralistic universality, which embraces differences without leveling them, guaranteeing, with respect to her unity, the ministry of the Bishop of Rome. At the same time, they will encourage a more rapid and effective pastoral governance on the part of local authority, not least by facilitating its proximity to individuals and situations that demand it.

Wherefore, I now decree the following:

Art. 1

Canon 237 §2 CIC, on the erection of an interdiocesan seminary and its statutes, replaces the term “approval” with the term “confirmation”, and now reads:

§2. An interdiocesan seminary is not to be erected unless the conference of bishops, if the seminary is for its entire territory, or the bishops involved have obtained the prior confirmation of the Apostolic See for both the erection of the seminary and its statutes.

Art. 2

Canon 242 §1 CIC concerning the programme of priestly formation established by the episcopal conference replaces the term “approved” with the term “confirmed”, and now reads:

§1. Each nation is to have a programme of priestly formation which is to be established by the conference of bishops, attentive to the norms issued by the supreme authority of the Church, and which is to be confirmed by the Holy See. This programme is to be adapted to new circumstances, also with the confirmation of the Holy See, and is to define the main principles of the instruction to be given in the seminary and general norms adapted to the pastoral needs of each region or province.

Art. 3

Canon 265 CIC, on incardination, adds to the structures that can incardinate clerics public clerical associations which have received that faculty from the Holy See, thereby harmonizing this canon with canon 357 §1 CCEO. The text of the canon now reads:

Every cleric must be incardinated either in a particular church or personal prelature, or in an institute of consecrated life or society endowed with this faculty, or also in a public clerical association which has obtained that faculty from the Apostolic See, in such a way that unattached or transient clerics are not allowed at all.

Art. 4

Canon 604 CIC, on the order of virgins and their right to associate, includes a new paragraph formulated as follows:

§3. The diocesan bishop is competent for the recognition and erection of such associations at the diocesan level, within his territory; the conference of bishops is competent at the national level, within its own territory.

Art. 5

Canons 686 §1 CIC and 489 §2 CCEO, on the grant of an indult of exclaustration, for a grave cause, to a member professed by perpetual vows, extend the time limit for five years, after which, competence for an extension or grant is reserved to the Holy See or to the diocesan bishop. The text now reads:

CIC – can. 686 §1: With the consent of the council, the supreme moderator for a grave cause can grant an indult of exclaustration to a member professed by perpetual vows, but not for more than five years, and if it concerns a cleric, with the prior consent of the ordinary of the place in which he must reside. To extend an indult or to grant it for more than five years is reserved to the Holy See, or to the diocesan bishop if it concerns institutes of diocesan right.

CCEO – can. 489 § 2: The eparchial bishop can grant this indult only for up to five years.

Art. 6

Canon 688 §2 CIC and canons 496 §§1-2 and 546 §2 CCEO, on individuals temporarily professed who ask, for a grave cause, to leave the institute, assign competence for the relevant indult to the supreme moderator, with the consent of the council. For the Latin Code, this applies to both institutes of pontifical right and institutes of diocesan right, as well as autonomous monasteries; for the Eastern Code, it applies to a monastery sui iuris or to an order or congregation.

Consequently, canon 496 §2 CCEO is eliminated; the other canons now read:

CIC – can. 688 §2: During the time of temporary profession, a person who asks to leave the institute for a grave cause can obtain an indult of departure from the supreme moderator with the consent of his or her council; in the case of an autonomous monastery, mentioned in can. 615, however, the bishop of the house of assignment must confirm the indult for it to be valid.

CCEO – can. 496: One who during temporary profession wishes for a grave cause to leave the monastery and return to secular life is to present a petition to his or her superior of the monastery sui iuris. The superior, with the consent of his or her council, grants the indult, unless particular law reserves this to the patriarch for monasteries located within the territorial boundaries of the patriarchal Church.

CCEO – can. 546 §2: One who, while still in temporary vows, requests for a grave cause to leave the order or congregation, can obtain from the superior general with the consent of his or her council the indult to leave the order definitively and return to secular life, with the effects mentioned in can. 493.

Art. 7

Canons 699 §2 and 700 CIC and canons 499, 501 §2 and 552 §1 CCEO are modified, so that that the decree of dismissal from an institute, for a grave cause, of a temporarily or perpetually professed member takes effect from the time that the decree, issued by the supreme moderator with the consent of his or her council, is communicated to that member, who retains the right to appeal. The texts of the respective canons are thus modified and reformulated as follows:

CIC – can. 699 §2: In the autonomous monasteries mentioned in can. 615, it belongs to the major superior, with the consent of his or her council, to decide on dismissal.

CIC – can. 700: A decree of dismissal issued in the case of a professed member takes effect from the time that it is communicated to the member concerned. To be valid, however, the decree must indicate the right which the dismissed possesses to make recourse to the competent authority within ten days from receiving notification. The recourse has suspensive effect.

CCEO – can. 499: A member can be dismissed during temporary profession by the superior of the monastery sui iuris with the consent of his or her council according to can. 552 §§2 and 3, but, for validity, the dismissal must be confirmed by the patriarch if particular law so establishes for monasteries situated with the territorial boundaries of the patriarchal Church.

CCEO – can. 501 §2: However, the member can, within fifteen days, either make recourse with suspensive effect against the decree of dismissal or request that the case be handled judicially.

CCEO – can. 552 §1: A member in temporary vows can be dismissed by the superior general with the consent of his or her council.

Art. 8

Canon 775 §2 CIC, on the publication of catechisms by an episcopal conference for its own territory, replaces the term “approval” with the term “confirmation”, and now reads:

§2: If it seems useful, it is for the conference of bishops to take care that catechisms are issued for its territory, with the previous confirmation of the Apostolic See.

Art. 9

Canon 1308 CIC and canon 1052 CCEO, on reducing the obligations of Masses, modify competence, and now read:

CIC – can. 1308 §1: A reduction of the obligations of Masses, to be made only for a just and necessary cause, is reserved to the diocesan bishop and to the supreme moderator of a clerical institute of consecrated life or a society of apostolic life.

§2: With regard to Masses independently founded in legacies, the diocesan bishop has the power, because of diminished revenues and for as long as the cause exists, to reduce the obligations to the level of offering legitimately established in the diocese, provided that there is no one obliged to increase the offering who can effectively be made to do so.

§3: The diocesan bishop also has the power to reduce the obligations or legacies of Masses binding an ecclesiastical institute if the revenue has become insufficient to pursue appropriately the proper purpose of the institute.

§4: The supreme moderator of a clerical institute of consecrated life or a society of apostolic life possesses the same powers mentioned in §§2 and 3.

CCEO – can. 1052 §1: A reduction of the obligations of celebrating the Divine Liturgy is reserved to the eparchial bishop and to the major superior of religious institutes or societies of common life according to the manner of religious that are clerical.

§2: An eparchial bishop has the power, because of a diminution of revenues and while this lasts, to reduce the number of the celebrations of the Divine Liturgy to the level of the offerings legitimately in force in the eparchy, provided there is no one who is bound by obligation and can effectively be forced to increase the offering.

§3: An eparchial bishop also has the power to reduce the obligations of celebrating the Divine Liturgy which burden ecclesiastical institutes, if the revenues have become insufficient to pursue those purposes which, at the time of the acceptance of the same obligations, could have been obtained.

§4: Superiors general of clerical religious institutes or societies of common life according to the manner of religious also have the powers mentioned in §§2 and 3.

§5: An eparchial bishop can delegate the powers mentioned in §§2 and 3 only to a coadjutor bishop, auxiliary bishop, protosyncellus or syncellus, excluding any subdelegation.

Art. 10

Canon 1310 CIC and canon 1054 CCEO on the obligations connected to pious causes and pious foundations modify competence, and now read:

CIC – can. 1310 §1: The ordinary, only for a just and necessary cause, can reduce, moderate or commute the wills of the faithful for pious causes, after having heard those concerned and his own finance council and with the intention of the founder preserved as much as possible.

§2: In other cases, recourse is to be made to the Apostolic See.

CCEO – can. 1054 §1: The hierarch, only for a just and necessary cause, can reduce, moderate or commute the wills of the Christian faithful who give or leave their goods for pious causes, after having heard those concerned and the competent council and having kept in the best way possible the will of the founder.

§2: In other cases regarding this matter, the Apostolic See or the patriarch must be approached; the latter is to act with the consent of the permanent synod.

All that I have determined in this Apostolic Letter issued “Motu Proprio”, I order to have full and stable effect, anything to the contrary notwithstanding, even if worthy of particular mention, and I decree that it be promulgated by publication in “L’Osservatore Romano”, to take effect on 15 February 2022, and subsequently be published in the official commentary Acta Apostolicae Sedis.

Given in Rome, at Saint Peter’s, on 11 February, the Memorial of Our Lady of Lourdes, in the year 2022, the ninth of my Pontificate.

FRANCIS

[00219-EN.00] [Original text: Latin]

Traduzione in lingua tedesca

Apostolisches Schreiben

in Form eines „Motu Proprio

von Papst Franziskus

COMPETENTIAS QUASDAM DECERNERE

mit dem mehrere Bestimmungen des Codex des kanonischen Rechts

und des Codex der Canones der orientalischen Kirchen

abgeändert werden

Der ausführenden Gewalt der Kirchen und der lokalen kirchlichen Einrichtungen einige Zuständigkeiten hinsichtlich kodikarischer Bestimmungen zuzuweisen, die auf Einheit der Disziplin der universalen Kirche ausgerichtet sind, entspricht der kirchlichen Dynamik der Gemeinschaft und lässt die Nähe zur Geltung kommen. Eine heilsame Dezentralisierung kann diese Dynamik nur fördern, ohne dabei die hierarchische Dimension zu beeinträchtigen.

Aus diesem Grund haben Wir es unter Berücksichtigung der jeweiligen kirchlichen Gepflogenheit und rechtlichen Mentalität, die einem jeden Codex zu eigen sind, für angebracht gehalten, an den bislang geltenden Bestimmungen bezüglich einiger spezifischer Materien Veränderungen vorzunehmen und einige Zuständigkeiten zuzuteilen. Es ist beabsichtigt, auf diese Weise vor allem den Sinn für die Kollegialität und die pastorale Verantwortlichkeit der Diözesan- und Eparchialbischöfe, die sich entweder in Bischofskonferenzen oder gemäß den orientalischen hierarchischen Strukturen versammeln, wie auch der höheren Oberen zu fördern und darüber hinaus die Grundsätze der Rationalität, der Wirksamkeit und der Effizienz zu begünstigen.

In diesen Änderungen der Normen spiegelt sich noch mehr die miteinander geteilte und vielfältige Universalität der Kirche wider, welche die Unterschiede umfasst, ohne sie zu vereinheitlichen. Durch den Dienst des Bischofs von Rom wird ihre Einheit gewährleistet und zugleich wird die Möglichkeit einer schnelleren Wirksamkeit der pastoralen Leitungstätigkeit seitens der lokalen Autorität zur Geltung gebracht, die auch durch ihre Nähe zu den Personen und zu den Sachverhalten, die sie erfordern, erleichtert wird.

Nach Erwägung all dessen verfügen Wir Folgendes:

Art. 1

In can. 237 § 2 CIC über die Errichtung eines überdiözesanen Seminars und seiner Statuten wird der Begriff Genehmigung durch den Begriff Bestätigung ersetzt und lautet dann folgendermaßen:

§ 2. Ein überdiözesanes Seminar darf nur errichtet werden, wenn zuvor die Bestätigung des Apostolischen Stuhles für die Errichtung wie auch für die Statuten des Seminars vorliegt, und zwar von der Bischofskonferenz, wenn es sich um ein Seminar für deren ganzes Gebiet handelt, sonst von den beteiligten Bischöfen.

Art. 2

In can. 242 § 1 CIC über die von der Bischofskonferenz erstellte Ordnung für die Priesterausbildung wird der Begriff Genehmigung durch den Begriff Bestätigung ersetzt und lautet dann folgendermaßen:

§ 1. In den einzelnen Nationen muss es eine Ordnung für die Priesterausbildung geben; sie ist von der Bischofskonferenz unter Beachtung der von der höchsten Autorität der Kirche erlassenen Normen zu erstellen und bedarf der Bestätigung des Heiligen Stuhles; veränderten Verhältnissen ist sie mit Bestätigung des Heiligen Stuhles anzupassen; in ihr sind die obersten Grundsätze für die Ausbildung im Seminar und allgemeine Normen festzulegen, die den seelsorglichen Erfordernissen der jeweiligen Region oder Provinz entsprechen.

Art. 3

Der Text von can. 265 CIC über das Rechtsinstitut der Inkardination fügt den inkardinationsfähigen Verbänden für Kleriker auch die öffentlichen klerikalen Vereine hinzu, die vom Apostolischen Stuhl diese Befugnis erlangt haben, und stimmt so mit can. 357 § 1 CCEO überein. Er lautet dann folgedermaßen:

Jeder Kleriker muss entweder einer Teilkirche oder einer Personalprälatur oder einem Institut des geweihten Lebens oder einer Gesellschaft, die diese Befugnis haben, oder auch einem öffentlichen klerikalen Verein, der diese Befugnis vom Apostolischen Stuhl erhalten hat, inkardiniert sein, so dass es Kleriker ohne Inkardination in keiner Weise geben darf.

Art. 4

In can. 604 über den Stand der Jungfrauen und ihr Vereinigungsrecht wird dieser neue Paragraf hinzugefügt:

§ 3. Die Anerkennung und Errichtung solcher Vereinigungen auf diözesaner Ebene kommt für den Bereich seines Gebietes dem Diözesanbischof zu, auf nationaler Ebene kommt sie der Bischofskonferenz für den Bereich des eigenen Gebietes zu.

Art. 5

Can. 686 § 1 CIC und can. 489 § 2 CCEO über die Gewährung eines Exklaustrationsindultes an einem Professen mit ewigen Gelübden aus schwerwiegenden Gründen dehnen die Begrenzung der Zeitdauer auf fünf Jahre aus. Über diesen Zeitraum hinaus ist die Zuständigkeit für eine Verlängerung oder eine Gewährung dem Heiligen Stuhl oder dem Diözesanbischof reserviert. Die Canones lauten dann folgendermaßen:

CIC – 686 § 1:

Aus einem schwerwiegenden Grund kann der oberste Leiter mit Zustimmung seines Rates einem Mitglied mit ewigen Gelübden das Exklaustrationsindult gewähren, allerdings nicht für länger als fünf Jahre; handelt es sich um einen Kleriker, so ist die vorgängige Zustimmung des Ortsordinarius einzuholen, in dessen Gebiet er sich aufhalten muss. Das Indult zu verlängern oder eines über fünf Jahre hinaus zu gewähren, ist einzig dem Heiligen Stuhl oder, wenn es sich um Institute diözesanen Rechts handelt, dem Diözesanbischof vorbehalten.

CCEO – Can. 489 § 2: Der Eparchialbischof kann dieses Indult nur für einen Zeitraum von fünf Jahren gewähren.

Art. 6

Can. 688 § 2 CIC und die cann. 496 §§ 1-2 und 546 §2 CCEO über einen Professen mit zeitlichen Gelübden, der aus einem schwerwiegenden Grund darum bittet, das Institut zu verlassen, weisen die Zuständigkeit für das jeweilige Indult dem obersten Leiter mit der Zustimmung seines Rates zu. Dies gilt für den lateinischen Codex sowohl für ein Institut päpstlichen Rechts als auch für ein Institut diözesanen Rechts oder ein rechtlich selbstständiges Kloster; ebenso gilt dies bezüglich des orientalischen Codex für ein rechtlich selbstständiges Kloster, für einen Orden oder für eine Kongregation.

Daher wird § 2 des can. 496 CCEO aufgehoben und die anderen Canones lauten dann folgendermaßen:

CIC – Can. 688 § 2: Wer während der zeitlichen Profess aus einem schwerwiegenden Grund darum bittet, das Institut verlassen zu dürfen, kann das entsprechende Austrittsindult vom obersten Leiter mit Zustimmung seines Rates erhalten; in einem der in can. 615 genannten rechtlich selbstständigen Klöster muss das Indult zu seiner Gültigkeit vom Bischof der Niederlassung bestätigt werden, zu der das Mitglied gehört.

CCEO – Can. 496: Wer während der zeitlichen Profess aus einem schwerwiegenden Grund das Kloster verlassen und zum weltlichen Leben zurückkehren will, muss sein Gesuch dem Oberen des eigenberechtigten Klosters vorlegen, welcher mit der Zustimmung seines Rates das Indult gewährt, außer das Partikularrecht behält es für die Klöster, die innerhalb des Gebietes einer Patriarchalkirche liegen, dem Patriarchen vor.

CCEO – Can. 546 § 2: Wer während der zeitlichen Gelübde aus einem schwerwiegenden Grund bittet, den Orden beziehungsweise die Kongregation verlassen zu dürfen, kann vom Generaloberen mit Zustimmung seines Rates das Indult für den endgültgien Austritt aus dem Orden beziehungsweise aus der Kongregation und für die Rückkehr zum weltlichen Leben mit den Wirkungen erlangen, über die in can. 493 gehandelt wird.

Art. 7

Die cann. 699 § 2, 700 CIC und die cann. 499, 501 § 2, 552 § 1 CCEO dahingehend verändert, dass das Dekret zur Entlassung eines Professen mit zeitlichen oder ewigen Gelübden aus dem Institut aus einem schwerwiegenden Grund ab dem Zeitpunkt in Kraft tritt, in dem das vom obersten Leiter mit Zustimmung seines Rates erlassene Dekret dem Betroffenen zur Kenntnis gebracht wird, unbeschadet des Rechts auf Rekurs seitens des Ordensangehörigen. Daher werden die Texte der jeweiligen Canones abgeändert und lauten dann folgendermaßen:

CIC – 699 § 2: Bei den in can. 615 genannten rechtlich selbstständigen Klöstern kommt dem höheren Oberen mit Zustimmung seines Rates die Entscheidung über die Entlassung eines Professen zu.

CIC – Can. 700: Das gegenüber einem Professen ausgestellte Entlassungsdekret hat Rechtskraft, sobald es dem Betroffenen zur Kenntnis gebracht wird. Das Dekret muss aber zu seiner Gültigkeit einen Hinweis auf das dem Entlassenen zustehende Recht enthalten, innerhalb von zehn Tagen nach Empfang der Bekanntgabe Beschwerde an die zuständige Autorität einzulegen. Die Beschwerde hat aufschiebende Wirkung.

CCEO – Can. 499: Während der Dauer der zeitlichen Profess kann das Mitglied vom Oberen eines eigenberechtigten Klosters mit Zustimmung seines Rates gemäß can. 552 §§ 2 und 3 entlassen werden; damit aber die Entlassung gültig ist, muss sie vom Patriarchen bestätigt werden, wenn das Partikularrecht es so für die Klöster bestimmt, die innerhalb des Gebietes einer Patriarchalkirche liegen.

CCEO – Can. 501 § 2: Das Mitglied kann aber gegen das Entlassungsdekret innerhalb von fünfzehn Tagen mit aufschiebender Wirkung entweder Rekurs einlegen oder fordern, dass der Fall auf dem Rechtsweg behandelt wird.

CCEO – Can. 552 § 1: Ein Mitglied mit zeitlichen Gelübden kann vom Generaloberen mit Zustimmung seines Rates entlassen werden.

Art. 8

Can. 775 § 2 CIC über die Veröffentlichung von Katechismen für das eigene Gebiet seitens der Bischofskonferenz ersetzt den Begriff der Genehmigung durch den Begriff der Bestätigung und lautet dann folgendermaßen:

§ 2. Sache der Bischofskonferenz ist es, wenn es nützlich scheint, dafür zu sorgen, dass, nach vorheriger Bestätigung des Apostolischen Stuhls, für ihr Gebiet Katechismen herausgegeben werden.

Art. 9

Can. 1308 CIC und can. 1052 CCEO über die Herabsetzung der Messverpflichtungen verändern die entsprechende Zuständigkeit und lauten dann folgendermaßen:

CIC – Can. 1308 § 1: Eine Herabsetzung der Messverpflichtungen, die nur aus gerechtem und notwendigem Grund erfolgen darf, ist dem Diözesanbischof und dem obersten Leiter eines klerikalen Instituts des geweihten Lebens oder einer klerikalen Gesellschaft des apostolischen Lebens vorbehalten.

§ 2. Dem Diözesanbischof steht die Vollmacht zu, wegen der Minderung der Einkünfte und, solange dieser Grund andauert, Messverpflichtungen aus gesondertem Zweckvermögen, das aus Vermächtnissen stammt oder sonstwie gestiftet wurde, bis zur Höhe des in der Diözese üblichen Stipendiums herabzusetzen, sofern niemand da ist, der zur Erhöhung des Messstipendiums rechtlich verpflichtet ist und dazu mit Erfolg angehalten werden kann.

§ 3. Ihm steht die Vollmacht zu, Messverpflichtungen aus Vermächtnissen herabzusetzen, die auf einer kirchlichen Einrichtung lasten, wenn die Einkünfte zur angemessenen Verfolgung des der Einrichtung eigenen Zweckes nicht mehr ausreichen.

§ 4. Dieselben in §§ 2 und 3 aufgezählten Vollmachten hat auch der oberste Leiter eines klerikalen Instituts des geweihten Lebens oder einer klerikalen Gesellschaft des apostolischen Lebens.

CCEO – Can. 1052 § 1: Die Herabsetzung von Verpflichtungen zur Feier der Göttlichen Liturgie ist dem Eparchialbischof und dem höheren Oberen der Religioseninstitute oder der ordensähnlichen klerikalen Gesellschaften des gemeinsamen Lebens vorbehalten.

§ 2. Dem Eparchialbischof kommt die Vollmacht zu, wegen Verminderung der Einkünfte, solange der Grund andauert, die Zahl der Feiern der Göttlichen Liturgie auf die Höhe der Spenden, die in der Eparchie rechtmäßig üblich sind, zu reduzieren, sofern es niemanden gibt, der verpflichtet ist und erfolgreich dazu angehalten werden kann, eine Erhöhung der Spenden vorzunehmen.

§ 3. Dem Eparchialbischof kommt auch die Vollmacht zu, Verpflichtungen zur Feier der Göttlichen Liturgie zu reduzieren, die auf kirchlichen Einrichtungen lasten, wenn die Einkünfte unzureichend geworden sind, um das zu erreichen, was aus ihnen zur Zeit der Annahme der Belastungen erzielt werden konnte.

§ 4. Die in §§ 2 und 3 genannten Vollmachten haben auch die Generaloberen der Religioseninstitute oder der ordensähnlichen klerikalen Gesellschaften des gemeinsamen Lebens.

§ 5. Die in §§ 2 und 3 genannten Vollmachten kann der Eparchialbischof nur an den Bischofskoadjutor, den Auxiliarbischof, den Protosynkellos oder die Synkelloi unter Ausschluss jeder Subdelegation delegieren.

Art. 10

Can. 1310 CIC und can. 1054 CCEO über die Verpflichtungen aufgrund von Willensverfügungen zu frommen Zwecken oder Stiftungen verändern die Zuständigkeit und lauten dann folgendermaßen:

CIC – Can. 1310 § 1: Die Herabsetzung, Ermäßigung und Umwandlung von Willensverfügungen der Gläubigen zugunsten von frommen Zwecken können nur aus gerechtem und notwendigem Grund vom Ordinarius vorgenommen werden, und zwar nach Anhören der Beteiligten und des eigenen Vermögensverwaltungsrats unter bestmöglicher Wahrung des Stifterwillens.

§ 2. In den übrigen Fällen ist der Apostolische Stuhl anzugehen.

CCEO – Can. 1054 § 1: Die Herabsetzung, Ermäßigung oder Umwandlung von Willensverfügungen der Christgläubigen, die ihre Güter zu frommen Zwecken schenken oder hinterlassen, kann vom Hierarchen nur aus einem gerechten und notwendigen Grund vorgenommen werden, und zwar nach Rücksprache mit den Beteiligten und dem zuständigen Rat und unter bestmöglicher Wahrung des Stifterwillens. 

§ 2. In allen übrigen Fällen muss diesbezüglich der Apostolische Stuhl angegangen werden beziehungsweise der Patriarch, der mit Zustimmung der Ständigen Synode handeln muss.

Wir ordnen an, dass die Verfügungen dieses Apostolischen Schreibens in Form eines Motu proprio feste und dauerhafte Rechtskraft erhalten, ungeachtet jeder gegenteiligen Bestimmung, auch wenn sie besonderer Erwähnung würdig wäre, dass sie durch Veröffentlichung in L’Osservatore Romano promulgiert werden und somit am 15. Februar 2022 in Kraft treten und anschließend im Amtsblatt der Acta Apostolicae Sedis veröffentlicht werden.

Gegeben zu Rom, bei St. Peter, am 11. Februar 2022, Gedenktag Unserer Lieben Frau in Lourdes, neuntes Jahr Unseres Pontifikates.

FRANZISKUS

[00219-DE.01] [Originalsprache: Latein]

Traduzione in lingua spagnola

CARTA APOSTÓLICA
EN FORMA DE «MOTU PROPRIO»
DEL SUMO PONTÍFICE

FRANCISCO

«COMPETENTIAS QUASDAM DECERNERE»

CON LA QUE SE MODIFICAN ALGUNAS NORMAS

DEL CÓDIGO DE DERECHO CANÓNICO

Y DEL CÓDIGO DE CÁNONES DE LAS IGLESIAS ORIENTALES

Asignar algunas competencias, sobre disposiciones del código destinadas a garantizar la unidad de la disciplina de la Iglesia universal, a la potestad ejecutiva de las Iglesias y de las instituciones eclesiales locales, corresponde a la dinámica eclesial de la comunión y valoriza la proximidad. Una saludable descentralización no puede sino favorecer esta dinámica, sin menoscabo de la dimensión jerárquica.

Por lo tanto, teniendo presente la cultura eclesial y la mentalidad jurídica propia de cada Código, consideré conveniente introducir algunos cambios a la normativa hasta ahora vigente sobre algunas materias específicas, atribuyendo las respectivas competencias. Se entiende favorecer, sobre todo, el sentido de la colegialidad y la responsabilidad pastoral de los obispos, diocesanos/eparquiales, o reunidos en Conferencias episcopales o según las Estructuras jerárquicas orientales, así como de los Superiores mayores, y además secundar los principios de racionalidad, eficacia y eficiencia.

La universalidad compartida y plural de la Iglesia, que abarca las diferencias sin homogeneizarlas, se refleja aún más en estos cambios normativos, con la garantía, en lo que se refiere a la unidad, del ministerio del Obispo de Roma. Al mismo tiempo se amina a una acción pastoral de gobierno de la autoridad local más eficaz y rápida, facilitada también por su cercanía a las personas y a las situaciones que lo requieran.

Por ello, he considerado oportuno establecer lo siguiente:

Art. 1

El c. 237 §2 CIC que trata sobre la erección de un seminario interdiocesano y sus propios estatutos sustituye el término aprobación con el término confirmación, quedando formulado así:

§ 2. No se debe erigir un seminario interdiocesano sin que la Conferencia Episcopal, cuando se trate de un seminario para todo su territorio, o, en caso contrario, los Obispos interesados hayan obtenido antes la confirmación de la Sede Apostólica, tanto de la erección del mismo seminario como de sus estatutos.

Art. 2

El c. 242 §1 CIC que trata sobre el Plan de formación sacerdotal establecida por la Conferencia Episcopal sustituye el término aprobada con el término confirmada, quedando formulado así:

§ 1. En cada nación ha de haber un Plan de formación sacerdotal, que establecerá la Conferencia Episcopal, teniendo en cuenta las normas dadas por la autoridad suprema de la Iglesia, y que ha de ser confirmada por la Santa Sede; y debe adaptarse a las nuevas circunstancias, igualmente con la confirmación de la Santa Sede; en este Plan se establecerán los principios y normas generales, acomodados a las necesidades pastorales de cada región o provincia.

Art. 3

El texto del c. 265 CIC que trata sobre el instituto de la incardinación agrega a las estructuras aptas a incardinar clérigos también aquellas Asociaciones públicas clericales que hayan obtenido de la Sede Apostólica tal facultad, armonizándose de este modo con el c. 357 § 1 CCEO, quedando formulado así:

Es necesario que todo clérigo esté incardinado en una Iglesia particular o en una prelatura personal, o en un instituto de vida consagrada o en una sociedad que goce de esta facultad, o también en una asociación pública clerical que haya obtenido de la Sede Apostólica tal facultad, de modo que de ninguna manera se admitan los clérigos acéfalos o vagos.

Art. 4

El c. 604 CIC que trata sobre el orden de las vírgenes y su derecho a asociarse incluye un nuevo parágrafo formulado así:

§ 3. La admisión y erección de tales asociaciones a nivel diocesano es competencia del Obispo diocesano, en el ámbito de su territorio; a nivel nacional es competencia de la Conferencia Episcopal, en el ámbito del propio territorio.

Art. 5

El c. 686 § 1 CIC y el c. 489 § 2 CCEO que trata sobre la concesión, por causa grave, del indulto de exclaustración a un profeso de votos perpetuos, ampliando el límite del período de tiempo a cinco años, más allá del cual la competencia se reserva a la Sede Apostólica o al Obispo diocesano, quedando formulado así:

CIC – 686 § 1: El Superior general, con el consentimiento de su consejo, puede conceder por causa grave el indulto de exclaustración a un profeso de votos perpetuos, pero no por más de un quinquenio, y habiendo obtenido previamente, si se trata de un clérigo, el consentimiento del Ordinario del lugar en el que debe residir. Prorrogar ese indulto o concederlo por más de un quinquenio se reserva a la Santa Sede o, cuando se trata de un instituto de derecho diocesano, al Obispo diocesano.

CCEO - C. 489 § 2: El Obispo eparquial puede conceder este indulto sólo por un quinquenio.

Art. 6

El c. 688 § 2 CIC y los cc. 496 § 1-2 y 546 § 2 CCEO, inherente al profeso temporal que, con causa grave, pide abandonar el instituto, asignan la competencia del relativo indulto al Superior general, con el consentimiento de su consejo, ya sea que se trate, en el código latino, de un instituto de derecho pontificio o de un instituto de derecho diocesano; o en el código oriental, ya sea que se trate de un monasterio sui iuris, o de una orden, o de una congregación.

Por lo tanto, el § 2 del c. 496 CCEO queda abrogado y los otros cánones formulados así:

CIC – C. 688 § 2: Quien, durante la profesión temporal, pide, con causa grave, abandonar el instituto, puede conseguir del Superior general, con el consentimiento de su consejo, el indulto para marcharse; para un monasterio sui iuris, de los que trata el c. 615, ese indulto, para ser válido, ha de ser confirmado por el Obispo de la casa a la que el miembro está asignado.

CCEO – C. 496: Quien durante la profesión temporal quiere, con grave causa, salir del monasterio y volver a la vida secular, presente su petición al Superior del monasterio autónomo, al cual compete, con el consentimiento de su consejo, conceder el indulto, a no ser que el derecho particular, para los monasterios situados dentro de los límites del territorio de la Iglesia patriarcal, lo reserve al Patriarca.

CCEO – C. 546 § 2: Quien, durante los votos temporales, pide, con causa grave, abandonar la orden o la congregación, puede conseguir del Superior general, con el consentimiento de su consejo, el indulto para salir definitivamente de la orden o congregación y de volver a la vida secular, con los efectos de que trata el c. 493.

Art. 7

Los cc. 699 § 2, 700 CIC y los cc. 499, 501 §2, 552 § 1 CCEO son modificados, por lo que el decreto de expulsión del instituto, con causa grave, de un profeso temporal o perpetuo tiene efecto desde el momento en el que el decreto del Superior general, con el consentimiento de su consejo, es notificado al interesado, quedando siempre firme el derecho de que goza el religioso de recurrir. Por lo tanto, los textos de los respectivos cánones se modifican y quedan formulados así:

CIC – C. 699 § 2: En los monasterios autónomos de los que trata el c. 615, corresponde decidir sobre la expulsión al Superior mayor, con el consentimiento de su consejo.

CIC – C. 700: El decreto de expulsión contra un profeso tiene vigor desde el momento en que se le notifica al interesado. Sin embargo, para que sea válido el decreto, debe indicar el derecho de que goza el expulsado de recurrir, dentro de los diez días siguientes de haber recibido la notificación, a la autoridad competente. El recurso tiene efecto suspensivo.

CCEO – C. 499: Durante la profesión temporal, el miembro puede ser expulsado por el Superior del monasterio autónomo con el consentimiento de su consejo, según el c. 552 §§ 2 y 3, pero para que la expulsión sea válida debe ser confirmada por el Patriarca, si el derecho particular así lo establece para los monasterios situados dentro de los límites del territorio de la Iglesia patriarcal.

CCEO – C. 501 § 2: Contra el decreto de expulsión, el miembro puede, dentro de quince días con efecto suspensivo, o interponer un recurso o pedir que la causa sea tratada judicialmente.

CCEO – C. 552 § 1: Un miembro de votos temporales puede ser expulsado por el Superior general con el consentimiento de su consejo.

Art. 8

El c. 775 § 2 CIC sobre la publicación de catecismos para el propio territorio por parte de la Conferencia Episcopal sustituye el término aprobación con el término confirmación, quedando formulado así:

§ 2. Compete a la Conferencia Episcopal, si se considera útil, procurar la edición de catecismos para su territorio, previa confirmación de la Sede Apostólica.

Art. 9

El c. 1308 CIC y el c. 1052 CCEO que tratan sobre la reducción de las cargas de Misas modifican la competencia, quedando formulados así:

CIC – 1308 § 1: La reducción de las cargas de Misas, que sólo se hará por causa justa y necesaria, se reserva al Obispo diocesano o al Superior general de un instituto de vida consagrada o de una sociedad de vida apostólica clericales.

§ 2. Compete al Obispo diocesano la facultad de reducir el número de Misas que han de celebrarse en virtud de legados válidos por sí mismos, cuando han disminuido las rentas y mientras persista esta causa, habida cuenta del estipendio legítimamente vigente en la diócesis, siempre que no haya alguien que esté obligado y a quien se le pueda exigir con eficacia que aumente la limosna.

 §3. Compete al mismo Obispo la facultad de reducir las cargas o legados de Misas que pesan sobre instituciones eclesiásticas, si las rentas hubieran llegado a ser insuficientes para alcanzar convenientemente el fin propio de dicha institución.

§4. Goza de las mismas facultades expresadas en los §§ 2 y 3 el Superior general de un instituto de vida consagrada o de una sociedad de vida apostólica clericales.

CCEO – C. 1052 § 1: La reducción de las cargas de celebrar la divina Liturgia se reserva al Obispo eparquial y al Superior general de los institutos religiosos o de sociedades de vida común a manera de los religiosos clericales.

§ 2. Compete al Obispo eparquial la potestad de reducir el número de las celebraciones de la divina Liturgia cuando han disminuido las rentas y mientras persista esta causa, habiendo cuenta de las oblaciones legítimamente vigentes en la eparquía, siempre que no haya alguien que esté obligado y a quien se le pueda pedir con eficacia que aumente la limosna.

§ 3. También compete al Obispo eparquial la potestad de reducir las cargas de celebrar la divina Liturgia que pesan sobre las instituciones eclesiásticas, si las rentas que pudieron obtenerse de las mismas en el momento de la aceptación de las cargas hubieran llegado a ser insuficientes para dichas cargas.

§ 4. Tienen las mismas potestades expresadas en los §§ 2 y 3 los Superiores generales de institutos religiosos o de sociedades de vida común a manera de religiosos clericales.

§ 5. El Obispo eparquial sólo puede delegar las potestades expresadas en los §§ 2 y 3 al Obispo coadjutor, al Obispo auxiliar, al protosincelo o a los sincelos, excluida toda subdelegación.

Art. 10

El c. 1310 CIC y el c. 1054 CCEO que tratan sobre las cargas anexas a las causas pías o a las pías fundaciones modifican quienes son competentes y quedan formulados así:

CIC – C. 1310 § 1: El Ordinario podrá reducir, moderar o conmutar la voluntad de los fieles sobre causas pías, sólo por causa justa y necesaria, después de oír a los interesados, y a su propio consejo de asuntos económicos y respetando de la mejor manera posible la voluntad del fundador.

§ 2. En los demás casos, hay que recurrir a la Sede Apostólica.

CCEO – C. 1054 § 1: El Jerarca podrá reducir, moderar o conmutar la voluntad de los fieles que donan o dejan sus bienes para causas pías, sólo por causa justa y necesaria, después de consultar a los interesados y al consejo competente, y respetando de la mejor manera posible la voluntad del fundador.

§ 2. En los demás casos, se debe llevar el asunto a la Sede Apostólica o al Patriarca, que actuará con el consentimiento del Sínodo permanente.

Todo lo que he dispuesto por medio de esta Carta Apostólica en forma de Motu Proprio, ordeno que sea observado en todas sus partes, no obstante cualquier cosa en contrario, aunque sea digna de especial mención, y establezco que se promulgue mediante su publicación en el diario L'Osservatore Romano, entrando en vigor el 15 de febrero de 2022, y que posteriormente se publique en el Comentario oficial de la Santa Sede, Acta Apostolicae Sedis.

Dado en Roma, en San Pedro, el 11 de febrero de 2022, Memoria de la Beata Virgen de Lourdes, IX del Pontificado.

FRANCISCO

[00219-ES.01] [Texto original: Latino]

Traduzione in lingua portoghese

CARTA APOSTÓLICA

SOB FORMA DE MOTU PROPRIO

DO SUMO PONTÍFICE

FRANCISCO

COMPETENTIAS QUASDAM DECERNERE

PELA QUAL SE MODIFICAM ALGUMAS NORMAS

DO CÓDIGO DE DIREITO CANÓNICO

E DO CÓDIGO DOS CÂNONES DAS IGREJAS ORIENTAIS

A atribuição de algumas competências, relativas a disposições do Código que visam garantir a unidade da disciplina da Igreja universal, o poder executivo das Igrejas e das instituições eclesiais locais, corresponde à dinâmica eclesial da comunhão e valoriza a proximidade. Uma salutar descentralização só pode favorecer tal dinâmica, sem prejudicar a dimensão hierárquica.

Por isso, tendo em conta a cultura eclesial e a mentalidade jurídica própria de cada um dos Códigos, julguei conveniente efetuar modificações na legislação até agora em vigor sobre algumas matérias específicas, atribuindo as respetivas competências. Pretende-se assim, antes de mais nada, favorecer o sentido da colegialidade e da responsabilidade pastoral dos Bispos, tanto diocesanos/eparquiais como reunidos em Conferências episcopais ou segundo as Estruturas hierárquicas orientais, bem como dos Superiores maiores, e além disso servir os princípios de racionalidade, eficácia e eficiência.

Em tais modificações normativas, patenteia-se ainda mais a universalidade compartilhada e plural da Igreja, que engloba as diferenças sem as homogeneizar, com a garantia – no respeitante à unidade – do ministério do Bispo de Roma. Ao mesmo tempo estimula-se uma eficácia mais pressurosa da ação pastoral de governo por parte da autoridade local, facilitada também pela própria proximidade dela às pessoas e às situações que a reclamam.

Em consideração de tudo isso, estabeleço agora quanto segue:

Art. 1

O cân. 237–§ 2 CIC sobre a ereção de um seminário interdiocesano e os respetivos estatutos substitui o termo «aprovação» pelo termo «confirmação», ficando assim formulado:

§ 2. Não se erija seminário interdiocesano sem primeiro se obter a confirmação da Sé Apostólica, quer para a ereção, quer para os estatutos, e ainda a da Conferência episcopal se se tratar de seminário para todo o seu território, ou, no caso contrário, a dos bispos interessados.

Art. 2

O cân. 242–§ 1 CIC sobre as Normas de formação sacerdotal estabelecidas pela Conferência episcopal substitui o termo «aprovadas» pelo termo «confirmadas», ficando assim formulado:

§ 1. Em cada país haja Normas para a formação sacerdotal, estabelecidas pela Conferência episcopal, tendo em conta as normas dadas pela suprema autoridade da Igreja; aquelas Normas devem ser confirmadas pela Santa Sé, e ir-se acomodando às circunstâncias, também com a confirmação da Santa Sé, e nelas definam-se os princípios mais importantes e as orientações gerais para a formação a ministrar no seminário, adaptadas às necessidades pastorais de cada região ou província.

Art. 3

O texto do can. 265 CIC sobre o instituto da incardinação acrescenta, às estruturas habilitadas a incardinar clérigos, também as Associações públicas clericais que tenham obtido da Sé Apostólica tal faculdade, harmonizando-se deste modo com o cân. 357–§ 1 CCEO. Fica assim formulado:

Todos os clérigos devem estar incardinados ou em alguma Igreja particular ou prelatura pessoal, ou em algum instituto de vida consagrada ou sociedade dotados desta faculdade, ou também em alguma associação pública clerical que tenha obtido tal faculdade da Sé Apostólica, de tal forma que de modo nenhum se admitam clérigos acéfalos ou vagos.

Art. 4

O cân. 604 CIC sobre a ordem das virgens e o seu direito de se associar inclui um novo parágrafo assim formulado:

§ 3. O reconhecimento e a ereção de tais associações a nível diocesano compete ao Bispo diocesano, no âmbito do seu território, a nível nacional compete à Conferência episcopal, no âmbito do próprio território.

Art. 5

O cân. 686–§ 1 CIC e o cân. 489–§ 2 CCEO sobre a concessão, por causa grave, a um religioso professo de votos perpétuos do indulto de exclaustração, ampliam para cinco anos o limite do período de tempo, para além dos quais a competência para uma prorrogação ou uma concessão está reservada à Santa Sé ou ao Bispo diocesano, ficando assim formulados:

CIC: 686§ 1. Com o consentimento de seu conselho, pode o Moderador supremo, por causa grave, conceder ao religioso professo de votos perpétuos o indulto de exclaustração, não porém para além de cinco anos, com o consentimento prévio do Ordinário do lugar em que ele deve residir, se se tratar de um sacerdote. Prorrogar o indulto ou concedê-lo para além de um quinquénio, está reservado à Santa Sé ou, se se tratar de instituto de direito diocesano, ao Bispo diocesano.

CCEO: cân. 489§ 2. O Bispo eparquial não pode conceder este indulto senão por um quinquénio.

Art. 6

O cân. 688–§ 2 CIC e os câns. 496–§§ 1-2 e 546–§ 2 CCEO, referentes ao professo temporário que pede, por causa grave, para deixar o instituto, atribuem a competência do relativo indulto ao Moderador supremo com o consentimento do seu conselho, quer se trate, segundo o Código latino, de instituto de direito pontifício ou de instituto de direito diocesano, ou então de um mosteiro autónomo; quer se trate, segundo o Código oriental, de um mosteiro autónomo, ou de uma ordem, ou então de uma congregação.

Por conseguinte o § 2 do cân. 496 CCEO é abolido e os outros cânones ficam assim formulados:

CIC: cân. 688§ 2. Quem durante a profissão temporária, por causa grave, pedir para deixar o instituto, pode obter do Moderador supremo, com o consentimento do seu conselho, o indulto de saída do instituto; num mosteiro autónomo, referido no cân. 615, para a validade do indulto requer-se a confirmação do Bispo do lugar da casa a que o religioso pertence.

CCEO: cân. 496. Aquele que durante a profissão temporária, por uma causa grave, quiser separar-se do mosteiro e voltar à vida secular, apresente o seu pedido ao Superior do mosteiro autónomo, o qual, com o consentimento do seu conselho, concede o indulto, a não ser que o direito particular o reserve ao Patriarca para os mosteiros situados dentro dos confins do território da Igreja patriarcal.

CCEO: cân. 546§ 2. Aquele que durante os votos temporários pedir, por uma causa grave, para deixar a ordem ou a congregação, pode obter do Superior geral, com o consentimento do seu conselho, o indulto de separar-se definitivamente da ordem ou congregação e voltar à vida secular com os efeitos referidos no cân. 493.

Art. 7

Os câns. 699–§ 2, 700 CIC e os câns. 499, 501–§ 2, 552–§ 1 do CCEO são modificados, pelo que o decreto de demissão do instituto, por causa grave, de um professo temporário ou perpétuo produz efeitos a partir do momento em que o decreto emitido pelo Moderador supremo com o consentimento do seu conselho for notificado ao interessado, sem prejuízo do direito de recurso do religioso. Por conseguinte os textos dos respetivos cânones são modificados, ficando assim formulados:

CIC: 699§ 2. Nos mosteiros autónomos, referidos no cân. 615, decretar a demissão de um religioso professo compete ao Superior maior com o consentimento do seu conselho.

CIC: cân. 700. O decreto de demissão emitido para um religioso professo entra em vigor no momento em que é notificado ao interessado. No entanto, para a validade, o decreto deve indicar o direito que o demitido tem de, no prazo de dez dias contados depois de recebida a notificação, recorrer para a autoridade competente. O recurso tem efeito suspensivo.

CCEO: cân. 499. Durante a profissão temporária, um membro pode ser demitido pelo Superior do mosteiro autónomo com o consentimento do seu conselho, nos termos do cân. 552§§ 2-3; mas, para que a demissão seja válida, deve ser confirmada pelo Patriarca, se o direito particular assim o previr para os mosteiros situados dentro dos limites do território da Igreja patriarcal.

CCEO: cân. 501§ 2. Mas, contra o decreto de demissão, o membro pode interpor recurso no prazo de quinze dias com efeito suspensivo, ou postular que a causa seja tratada por via judicial.

CCEO: cân. 552§ 1. Um membro de votos temporários pode ser demitido pelo Superior geral, com o consentimento do seu conselho.

Art. 8

O cân. 775–§ 2 CIC sobre a publicação de catecismos pela Conferência episcopal para o seu próprio território substitui o termo «aprovação» pelo termo «confirmação», ficando assim formulado:

§ 2. Compete à Conferência episcopal, se o julgar oportuno, procurar que se publiquem catecismos para o seu território, com a confirmação prévia da Sé Apostólica.

Art. 9

O cân. 1308 CIC e o cân. 1052 CCEO sobre a redução dos encargos de Missas modificam a competência, ficando assim formulados:

CIC: cân. 1308§ 1. A redução dos encargos de Missas, que só se deve fazer por causa justa e necessária, está reservada ao Bispo diocesano e ao Moderador supremo de um instituto clerical de vida consagrada ou de uma sociedade clerical de vida apostólica.

§ 2. O Bispo diocesano tem o poder de reduzir, por diminuição dos rendimentos, e pelo tempo em que a causa perdure, segundo a tabela da esmola legitimamente vigente na diocese, as Missas de legados autónomos contanto que não haja ninguém que tenha obrigação e possa com êxito ser compelido a aumentar a esmola.

§ 3. Ao mesmo compete o poder de reduzir os encargos ou legados de Missas que onerem alguma instituição eclesiástica, se os rendimentos se tornarem insuficientes para se alcançar convenientemente o fim próprio da mesma instituição.

§ 4. Goza das mesmas faculdades, referidas nos §§ 2-3, o Moderador supremo dum instituto clerical de vida consagrada ou duma sociedade clerical de vida apostólica.

CCEO: cân. 1052§ 1. A redução dos encargos de celebrar a Divina Liturgia está reservada ao Bispo eparquial e ao Superior maior dos institutos religiosos ou das sociedades de vida comum à maneira dos religiosos, que sejam clericais.

§ 2. Ao Bispo eparquial compete o poder de reduzir, por diminuição dos rendimentos, enquanto a causa perdurar, na medida das ofertas que estão legitimamente em vigor na eparquia, o número de celebrações da Divina Liturgia contanto que não haja ninguém que tenha o dever e que possa ser obrigado com êxito a prover ao aumento das ofertas.

§ 3. Ao Bispo eparquial compete também o poder de reduzir os encargos de celebrar a Divina Liturgia, que gravam sobre instituições eclesiásticas, se os rendimentos se tornaram insuficientes para se conseguir os fins que, no momento da aceitação dos encargos, podiam ser alcançados.

§ 4. Os poderes referidos nos §§ 2-3 competem também aos Superiores gerais dos institutos religiosos ou das sociedades de vida comum à maneira dos religiosos, que sejam clericais.

§ 5. Os poderes referidos nos §§ 2-3 podem ser delegados pelo Bispo eparquial apenas ao bispo coadjutor, ao bispo auxiliar, ao Protossincelo e aos Sincelos, com exclusão de qualquer subdelegação.

Art. 10

O cân. 1310 CIC e o cân. 1054 CCEO sobre os encargos anexos às causas pias e às pias fundações modificam a competência, ficando assim formulados:

CIC: cân. 1310§ 1. Reduzir, regulamentar e comutar as vontades dos fiéis em favor de causas pias só o pode fazer o Ordinário, havendo causa justa e necessária, ouvidos os interessados e o conselho de assuntos económicos próprio, e salvaguardada do melhor modo possível a vontade do fundador.

§ 2. Nos restantes casos, recorra-se à Sé Apostólica.

CCEO: cân. 1054§ 1. A redução, regulamentação e comutação das vontades dos fiéis cristãos que doaram ou deixaram os seus bens para causas pias, podem ser feitas pelo Hierarca, só por uma causa justa e necessária, depois de ter consultado os interessados e o conselho competente, e salvaguardada do melhor modo possível a vontade do fundador.

§ 2. Em todos os outros casos relacionados com este assunto, recorra-se à Sé Apostólica ou ao Patriarca que atuará com o consentimento do Sínodo permanente.

Quanto foi deliberado com esta Carta Apostólica sob forma de Motu Proprio, ordeno que tenha vigor firme e estável, não obstante qualquer coisa em contrário mesmo se digna de menção especial, e que seja promulgado através da publicação no jornal L'Osservatore Romano, entrando em vigor a 15 de fevereiro de 2022 e em seguida publicado no órgão oficial Acta Apostolicae Sedis.

Dado em Roma, junto de São Pedro, na Memória de Nossa Senhora de Lurdes, 11 de fevereiro de 2022, nono ano de Pontificado.

FRANCISCO

[00219-PO.00] [Texto original: Latino]

Traduzione in lingua polacca

LIST APOSTOLSKI

W FORMIE „MOTU PROPRIO”

PAPIEŻA FRANCISZKA

COMPETENTIAS QUASDAM DECERNERE

ZMIENIAJĄCY PEWNE PRZEPISY

KODEKSU PRAWA KANONICZNEGO

I KODEKSU KANONÓW KOŚCIOŁÓW WSCHODNICH

Przyznanie niektórych kompetencji władzy wykonawczej Kościołów lokalnych i instytucji kościelnych w zakresie przepisów kodeksowych, mające na celu zagwarantowanie jedności dyscypliny Kościoła powszechnego, odpowiada eklezjalnej dynamice komunii i umacnia bliskość. Zdrowa decentralizacja może jedynie sprzyjać tej dynamice, nie zagrażając jego wymiarowi hierarchicznemu.

Dlatego, mając na uwadze kulturę kościelną i mentalność prawną właściwą każdemu Kodeksowi, uznałem za stosowne dokonać zmian w dotychczas obowiązujących przepisach dotyczących niektórych spraw szczegółowych, przypisując odpowiednie kompetencje. Zamiarem tego jest sprzyjanie poczuciu kolegialności i odpowiedzialności pasterskiej Biskupów, diecezjal­nych/eparchialnych, czy to zjednoczonych w Konferencjach Episkopatów, czy też zgodnie ze wschodnimi strukturami hierarchicznymi, a także Wyższych Przełożonych, jak również zasadom racjonalności, skuteczności i wydajności.

Te zmiany normatywne jeszcze bardziej odzwierciedlają powszechność podzielaną i pluralistyczną Kościoła, który obejmuje różnice bez ich utożsamiania, w jedności gwarantowanej przez posługę Biskupa Rzymu. Jednocześnie dają możliwość szybszej skuteczności duszpasterskich działań władzy lokalnej, również ułatwionej przez samą bliskość osób i spraw, które tego wymagają.

Wobec powyższego, postanawiam, co następuje:

Art. 1

Kanon 237 § 2 KPK, dotyczący ustanowienia międzydiecezjalnego seminarium duchownego i jego statutów, zastępuje termin aprobata terminem zatwierdzenie i otrzymuje następujące brzmienie:

§ 2. Seminarium międzydiecezjalne nie może być erygowane bez uprzedniego zatwierdzenia ze strony Stolicy Apostolskiej, dotyczącego zarówno erygowania seminarium, jak i jego statutu, uzyskanego przez konferencję biskupów w przypadku seminarium dla całego jej terytorium, bądź przez zainteresowanych biskupów – w innym przypadku.

Art. 2

Kanon 242 § 1 KPK, dotyczący programu formacji kapłańskiej, wydanego przez Konferencję Episkopatu, zastępuje termin aprobowany terminem zatwierdzony i formułuje go w następujący sposób:

§ 1. W poszczególnych krajach powinien obowiązywać program formacji kapłańskiej ustalony przez konferencję biskupów z uwzględnieniem przepisów wydanych przez najwyższą władzę kościelną i zatwierdzony przez Stolicę Świętą; powinien być również dostosowywany do nowych warunków, każdorazowo z ponownym zatwierdzeniem Stolicy Świętej; program ten ma określać najważniejsze zasady i przepisy ogólne dotyczące formacji seminaryjnej, przystosowane do potrzeb duszpasterskich każdego regionu lub prowincji.

Art. 3

Tekst kanonu 265 KPK, dotyczący instytucji inkardynacji, dodaje do struktur zdolnych do inkardynacji duchownych także publiczne stowarzyszenia kleryckie, które otrzymały tę zdolność od Stolicy Apostolskiej, harmonizując w ten sposób z kanonem 357 § 1 KKKW. Otrzymuje on następujące brzmienie:

Każdy duchowny powinien być inkardynowany albo do jakiegoś Kościoła partykularnego lub do prałatury personalnej, albo do jakiegoś instytutu życia konsekrowanego lub do jakiegoś stowarzyszenia, które posiada tę zdolność, albo także do publicznego stowarzyszenia kleryckiego, które otrzymało taką zdolność od Stolicy Apostolskiej, by w ten sposób absolutnie nie było duchownych nikomu niepodlegających, czyli tułaczy.

Art.4

Kanon 604 KPK, dotyczący stanu dziewic i ich prawa do stowarzyszania się, zawiera nowy paragraf, który brzmi następująco:

§ 3. Uznawanie i erygowanie takich stowarzyszeń na poziomie diecezjalnym należy do biskupa diecezjalnego na jego terytorium, a na poziomie krajowym do kompetencji konferencji biskupów na jej terytorium.

Art.5

Kanony 686 § 1 KPK i kan. 489 § 2 KKKW, dotyczące udzielenia, z ważnej przyczyny, indultu eksklaustracyjnego zakonnikowi po profesji wieczystej, przedłużają do pięciu lat granicę czasu, po upływie którego kompetencja do przedłużenia lub udzielenia jest zarezerwowana Stolicy Apostolskiej lub biskupowi diecezjalnemu, otrzymują następujące brzmienie:

Kan. 686 § 1: Najwyższy przełożony za zgodą swojej rady może z poważnej przyczyny udzielić zakonnikowi, profesowi po ślubach wieczystych, indultu eksklaustracyjnego, jednakże nie na dłużej niż pięć lat; przy czym gdyby chodziło o duchownego, wymagana jest wcześniejsza zgoda ordynariusza miejsca, w którym zakonnik ma zamieszkać. Przedłużenie takiego indultu lub udzielenie go na okres przekraczający pięć lat zarezerwowane jest dla Stolicy Apostolskiej, a w przypadku instytutów na prawie diecezjalnym – dla biskupa diecezjalnego.

KKKW – Kan 489 § 2: Biskup eparchialny może udzielić takiego indultu tylko na pięć lat.

Art.6

Kanon 688 § 2 KPK i kanony 496 §§ 1-2 i 546 § 2 KKKW, dotyczące profesa czasowego, który z poważnej przyczyny prosi o opuszczenie instytutu, przyznają kompetencję odnośnie do indultu najwyższemu przełożonemu, za zgodą jego rady, niezależnie od tego, czy chodzi o instytut na prawie papieskim, czy o instytut na prawie diecezjalnym, czy o klasztor sui iuris według kodeksu łacińskiego, czy też o klasztor sui iuris, zakon lub zgromadzenie według kodeksu wschodniego. Dlatego skreśla się § 2 kanonu 496 KKKW, a pozostałe kanony otrzymują następujące brzmienie:

KPK 688 § 2: Temu, kto w czasie trwania profesji czasowej z poważnej przyczyny prosi o możność opuszczenia instytutu, indultu odejścia może udzielić najwyższy przełożony za zgodą swojej rady; natomiast w klasztorach sui iuris, o których mowa w kan. 615, do ważności indultu wymaga się, by był zatwierdzony przez biskupa domu, do którego profes był przypisany.

KKKW - Kan. 496: Kto podczas trwania profesji czasowej z ważnej przyczyny chce odejść z monasteru i wrócić do życia świeckiego, powinien swoją prośbę skierować do przełożonego monasteru sui iuris, który za zgodą swojej rady udziela indultu, chyba że prawo partykularne dla monasterów leżących w granicach terytorium Kościoła patriarchalnego zastrzega to Patriarsze.

KKKW - Kan 546 § 2: Kto podczas trwania ślubów czasowych z ważnej przyczyny prosi o możliwość opuszczenia zakonu lub zgromadzenia, może otrzymać od przełożonego generalnego, za zgodą jego rady, indult definitywnego odejścia z zakonu lub zgromadzenia oraz powrócenia do życia świeckiego ze skutkami, o których mowa w kan. 493.

Art. 7

Kanony 699 § 2 i 700 KPK oraz kanony 499, 501 § 2 i 552 § 1 KKKW zostają zmienione tak, że dekret wydalenia z instytutu profesa czasowego lub wieczystego z poważnej przyczyny staje się skuteczny od chwili, gdy o dekrecie wydanym przez najwyższego przełożonego za zgodą jego rady zostanie powiadomiony zainteresowany, z zachowaniem prawa odwołania się zakonnika. Dlatego też treść odpowiednich kanonów została zmieniona i otrzymują następujące brzmienie:

KPK – kan. 699 § 2: W klasztorach niezależnych, o których mowa w kan. 615, wydanie decyzji o wydaleniu należy do najwyższego przełożonego za zgodą jego rady.

KPK – kan. 700: Dekret wydalenia wydany w odniesieniu do profesa staje się skuteczny od chwili powiadomienia o tym zainteresowanego. Jednak do ważności dekretu wymaga się, by zawierał pouczenie o przysługującym wydalonemu prawie wniesienia, w ciągu dziesięciu dni od otrzymania powiadomienia, rekursu do właściwej władzy. Rekurs ma skutek zawieszający.

KKKW – kan. 499: Podczas trwania profesji czasowej zakonnik może zostać wydalony przez przełożonego monasteru sui iuris za zgodą jego rady, według kan. 522 §§ 2 i 3, ale wydalenie, aby było ważne, ma być zatwierdzone przez Patriarchę, jeżeli prawo partykularne tak stanowi dla monasterów leżących w granicach terytorium Kościoła patriarchalnego.

KKKW – kan. 501 § 2: Członek zaś może albo w ciągu piętnastu dni wnieść rekurs przeciwko dekretowi wydalenia ze skutkiem zawieszającym, albo domagać się rozpatrzenia sprawy na drodze sądowej.

KKKW – kan. 552 § 1: Członek po ślubach czasowych może być wydalony przez przełożonego generalnego za zgodą jego rady.

Art. 8

Kanon 775 § 2 KPK dotyczący wydawania przez konferencję biskupów katechizmów dla własnego terytorium zastępuje termin aprobata terminem zatwierdzenie i otrzymuje następujące brzmienie:

§ 2: Do konferencji biskupów, jeżeli uzna to za pożyteczne, należy troska o wydanie

katechizmów dla własnego terytorium, po uprzednim zatwierdzeniu przez Stolicę Apostolską.

Art. 9

Kanony 1308 KPK i 1052 KKKW odnoszące się do redukcji zobowiązań dotyczących Mszy świętych zmieniają kompetencje i otrzymują następujące brzmienie:

KPK - Kan. 1308 § 1: Redukcja zobowiązań dotyczących Mszy świętych, której można dokonywać tylko ze słusznej i koniecznej przyczyny, jest zarezerwowana dla biskupa diecezjalnego i najwyższego przełożonego kleryckiego instytutu życia konsekrowanego lub kleryckiego stowarzyszenia życia apostolskiego.

§ 2. Z powodu zmniejszenia się dochodów, biskupowi diecezjalnemu – dopóki trwa przyczyna – przysługuje uprawnienie do redukowania Mszy świętych związanych z legatami, które są samoistne, do wysokości ofiary obowiązującej zgodnie z prawem w diecezji, pod warunkiem jednak, że nie ma nikogo zobowiązanego do podwyższenia ofiar, kogo można by było skutecznie do tego nakłonić.

§ 3: Biskupowi diecezjalnemu przysługuje również uprawnienie do redukowania zobowiązań lub legatów mszalnych obciążających instytucję kościelną, jeżeli dochody stały się niewystarczające do osiągnięcia w odpowiedni sposób własnego celu tej instytucji.

§ 4: Te same uprawnienia, o których mowa w §§ 2 i 3, przysługują również najwyższemu przełożonemu kleryckiego instytutu życia konsekrowanego lub kleryckiego stowarzyszenia życia apostolskiego.

KKKW - 1052 § 1: Redukcja zobowiązań związanych ze sprawowaniem Boskiej Liturgii jest zarezerwowana biskupowi eparchialnemu i wyższemu przełożonemu kleryckich instytutów zakonnych lub stowarzyszeń życia wspólnego na sposób zakonny.

§ 2: Biskup eparchialny posiada władzę redukowania z powodu zmniejszenia się dochodów, dopóki trwa przyczyna, liczby celebracji Boskiej Liturgii do wysokości stypendium prawnie obowiązującego w eparchii, pod warunkiem jednak, że nie ma nikogo, kto jest zobowiązany i kogo można by było skutecznie nakłonić do podwyższenia dochodów.

§ 3: Biskupowi eparchialnemu przysługuje także władza redukowania zobowiązań związanych ze sprawowaniem Boskiej Liturgii spoczywających na instytucji kościelnej, jeśli dochody stały się niewystarczające do osiągnięcia z nich zysków możliwych w czasie przyjęcia zobowiązań.

§ 4: Władzę, o której mowa w §§ 2 i 3, posiadają także przełożeni generalni kleryckich instytutów zakonnych i stowarzyszeń życia wspólnego na sposób zakonny na prawie papieskim lub patriarszym.

§ 5: Władzę, o której mowa w §§ 2 i 3, Biskup eparchialny może delegować jedynie Biskupowi koadiutorowi, Biskupowi pomocniczemu, Protosyncelowi i Syncelom, z wykluczeniem jednak subdelegacji.

Art. 10

Kanony 1310 KPK i 1054 KKKW, dotyczące zobowiązań związanych z rozporządzeniami na cele pobożne i pobożnymi fundacjami, zmieniają kompetencje i otrzymują następujące brzmienie:

KPK – kan. 1310 § 1: Ordynariusz może dokonywać redukowania, ograniczania lub zamiany rozporządzeń wiernych na cele pobożne jedynie ze słusznej i koniecznej przyczyny, po wysłuchaniu osób zainteresowanych i własnej rady do spraw ekonomicznych oraz zachowując w możliwie najlepszy sposób wolę fundatora.

§ 2: W innych przypadkach należy się odnieść do Stolicy Apostolskiej.

KKKW - Kan. 1054 - § 1: Redukcja, ograniczenie, zamiana rozporządzeń chrześcijan dotyczących dóbr darowanych lub pozostawionych na cele pobożne mogą być przez Hierarchę dokonywane tylko dla słusznej i koniecznej przyczyny, po wysłuchaniu osób zainteresowanych i właściwej rady oraz zachowując w możliwie najlepszy sposób wolę fundatora.

§ 2: W innych przypadkach należy się odnieść do Stolicy Apostolskiej lub Patriarchy, który winien działać za zgodą stałego Synodu.

Zarządzam, aby to, co zostało postanowione w niniejszym Liście Apostolskim w formie Motu Proprio, obowiązywało w pełni i na stałe, bez względu na przeciwne zarządzenia, nawet wymagające specjalnej wzmianki, oraz żeby zostało promulgowane przez publikację w L’Osservatore Romano i weszło w życie 15 lutego 2022 roku, a następnie było opublikowane w organie urzędowym Acta Apostolicae Sedis.

W Rzymie, u św. Piotra, dnia 11 lutego, we wspomnienie Najświętszej Maryi Panny z Lourdes, roku 2022, dziewiątego mojego Pontyfikatu.

FRANCISZEK

Traduzione in lingua araba

رسالة بابويَّة

في صورة "براءة بابويّة"

للحبر الأعظم البابا فرنسيس

COMPETENTIAS QUASDAM DECERNERE

تُبدَّل بموجبها بعض أحكام مجموعة الحقّ القانوني

ومجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة

تحديد بعض الصلاحيّات، فيما يتعلّق بالأحكام القانونيّة الموجهة إلى وحدة النظام في الكنيسة الجامعة، وإلى السّلطة التنفيذيّة للكنائس والمؤسّسات الكنسيّة المحليّة، يتَّفِق مع الديناميّة الكنسيّة للشّركة ويعزّز التقارب. لا يمكن للامركزيّة صحيّة إلّا أن تعزّز هذه الديناميّة، من غير أن تضرّ بالبعد الايررخيّ.

لذلك، ومع مراعاة الثّقافة الكنسيّة والفكر القانوني الخاصّ بكلّ مجموعة قوانين، رأيت أنّه من الملائم أن نُجري تغييرات في التّشريع السّاري حتّى الآن، حول بعض الموضوعات المحدّدة، فنُسند الصّلاحيّات المعنية. لذلك فإنّ المقصود، قبل كلّ شيء، هو تقوية مفهوم المجمعيّة والمسؤوليّة الرّعويّة للأساقفة الأبرشيّين أو المجتمعين في مجالس أسقفيّة أو بحسب هيكليّات ايررخيّة شرقيّة، وكذلك الرؤساء الأعلَوْن، وأيضًا تقوية مبادئ العقلانيّة والفعّاليّة والكفاءة.

يظهر في هذه التغييرات التشريعية، بصورة أوضح، الطابع الجامعي المشارَك والتعددي للكنيسة، التي تشمل الاختلافات، من دون تسويتها، مع ضمان خدمة أسقف روما، في مجال الوَحدة. في الوقت نفسه يتمّ تشجيع عمل السّلطة الرّعوي بفعاليّة أسرع من قبل السلطة المحليّة، الذي يُسهِّلُه أيضًا قربها من الأشخاص والحالات التي تتطلّب ذلك.

وبناءً على ذلك، أقرّر الآن ما يلي

المادّة 1

القانون 237 بند 2 من مجموعة الحقّ القانوني في شأن إقامة إكليريكيّة مشتركة بين الأبرشيّات ونظامها الأساسي، تبدّل اللفظة "موافقة" باللفظة "تثبيت"، فتصير صيغة القانون كما يلي:

البند 2. لا يجوز إقامة إكليريكيّة مشتركة بين الأبرشيّات، لا من قِبل مؤتمر الأساقفة إذا كانت الإكليريكيّة لجميع أبرشيّات المؤتمر، ولا من قِبل الأساقفة المعنيّين بالأمر، قبل تثبيت الكرسي الرّسولي على إقامة الإكليريكيّة وعلى نظامها الأساسي.

المادّة 2

القانون 242 بند 1 من مجموعة الحقّ القانوني في شأن برنامج التّربية الكهنوتيّة، المقرّر من قبل مؤتمر الأساقفة، تبدّل اللفظة "يوافق" باللفظة "يثبّت"، فتصير صيغة القانون كما يلي:

البند 1. في كلّ أمة، يجب أن يكون هناك برنامج للتربية الكهنوتيّة، يُقرّره مؤتمر الأساقفة، إستنادًا إلى القواعد الصّادرة عن السلطة الكنسيّة العليا، ويثبّته الكرسي الرسولي. ويمكن تكييفه مع الظروف الجديدة، بتثبيت الكرسي الرسولي أيضًا. هذا البرنامج يُحدِّد المبادىء العليا لإتمام التربية في الإكليريكية، والقواعد العامة التي تُناسب الاحتياجات الراعوية لكلّ منطقة أو إقليم.

المادّة 3

نصّ القانون 265 من مجموعة الحقّ القانوني في شأن الانتماء، يضيف إلى المؤسسات المناسبة لانتماء الإكليريكيّين، أيضًا الجمعيّات الإكليريكيّة العامّة والتي حصلت من الكرسي الرّسولي على تلك الصّلاحيّة، ليصبح بهذه الطريقة متناغمًا مع القانون 357 بند 1 من مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة، فتصير صيغة القانون كما يلي:

على كلّ إكليريكي أن يكون منتميًا إلى كنيسة خاصّة، أو إلى إقليم حبري شخصي، أو إلى إحدى مؤسّسات الحياة المكرّسة، أو إلى جمعيّة تتمتّع بصلاحيّة هذا الانتماء، أو إلى الجمعيّات الإكليريكيّة العامّة والتي حصلت من الكرسي الرّسولي على تلك الصّلاحيّة، بحيث لا يُقبل قطعاً أن يكون الإكليريكي بغير انتماء أو من الرحّالة.

المادّة 4

القانون 604 من مجموعة الحقّ القانوني في شأن رتبة العذارى وحقّهنّ في الاتّحاد فيما بينهنّ تضاف فقرة جديدة، فتصير صيغة القانون كما يلي:

البند 3. الاعتراف وإقامة تلك الجمعيّات على المستوى الأبرشي يعود للأسقف الأبرشي ضمن حدود ولايته، وعلى المستوى الوطني يعود لمؤتمر الأساقفة ضمن حدود ولايته.

المادّة 5

القانون 686 بند 1 من مجموعة الحقّ القانوني والقانون 489 بند 2 من مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة في شأن منح إنعام الانعتاق من الحصن، استنادًا إلى سبب خطير، لعضوٍ أبرز النذور الدائمة، تمتدّ فترة الإنعام إلى خمس سنوات، وبعد ذلك، صلاحيّة التمديد أو منح الإنعام، تُحفَظ للكرسي الرّسولي أو الأسقف الأبرشي، فتصير صيغة القانون كما يلي:

مجموعة الحقّ القانوني – القانون 686 بند 1: يستطيع الرئيس الأعلى، بموافقة مجلسه، واستنادًا إلى سبب خطير، أن يمنح عضوًا أبرز النذور الدائمة إنعام الانعتاق من الحصن، على ألّا يكون ذلك لأكثر من خمس سنوات. وإذا تعلّق الأمر بإكليريكي، فيجب أخذ موافقة الرئيس الكنسي المحلي للمكان الذي يجب أن يُقيم فيه. تمديد هذا الإنعام أو منحه لفترة تزيد على خمس سنوات محفوظ للكرسي الرسولي، أو للأسقف الأبرشي إذا تعلّق الأمر بمؤسسة ذات حق أبرشي.

مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة – القانون 489 بند 2: لا يسع الأسقف الأبرشي أن يمنح هذا الإنعام إلّا لمدّة خمس سنوات.

المادّة 6

القانون 688 بند 2 من مجموعة الحقّ القانوني، والقوانين 496 بند 1-2 و 546 بند 2 من مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة المتعلّقة بمن كانت نذوره مؤقتة، والتمس لسبب خطير أن يترك المؤسسة، تمنح صلاحيّة منح الإنعام إلى الرئيس الأعلى، بموافقة مجلسه، إذا كانت المؤسّسة ذات حق حبري، أو ذات حقّ أبرشي، أو دير متوحّدين ذي حكم ذاتي، بالنّسبة لمجموعة الحقّ القانوني؛ وإذا كان ديرَ متوحّدين مستقلًّا، أو منظّمة أو جمعيّة رهبانيّة، بحسب مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة.

لذلك، يُلغى البند 2 من القانون 496 في مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة، فتصير صيغة القوانين كما يلي:

مجموعة الحقّ القانوني – القانون 688 بند 2: مَن كانت نذوره المؤقتة لا تزال قائمة، والتمس لسبب خطير أن يترك المؤسسة، يستطيع الرئيس الأعلى، بموافقة مجلسه، منحه إنعام الخروج؛ وفي دير الرهبان المتوحّدين المشار إليه في القانون 615، فيلزم لصحة الإنعام أن يُثبّته أسقف البيت الذي يُعيّن فيه.

مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة – القانون 496: من أراد في مدّة النذر المؤقّت ولسبب هامّ أن يغادر دير المتوحّدين ويعود إلى الحياة في العالم، عليه أن يقدّم طلبه إلى رئيس دير المتوحّدين المستقلّ، والذي يمنح الإنعام بموافقة مجلسه، ما لم يحفظ الشّرع الخاصّ هذا الأمر للبطريرك بالنّسبة إلى أديرة المتوحّدين الواقعة في حدود منطقة الكنيسة البطريركيّة.

مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة – القانون 546 بند 2: من يطلب لسببٍ هامّ في أثناء النذور المؤقّتة أن يترك المنظّمة أو الجمعيّة الرهبانيّة، بوسعه أن يحصل من الرئيس العام، برضى مجلسه، على إنعام مغادرة المنظّمة أو الجمعيّة الرهبانيّة على وجه نهائي، ويعود إلى الحياة في العالم، مع الآثار الوارد ذكرها في القانون 493.

المادّة 7

القوانين 699 بند 2 و 700 من مجموعة الحقّ القانوني، والقوانين 499، 501 بند 2 و 552 بند 1 من مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة يتمّ تعديلها في قرار الفصل من المؤسّسة، ولسبب خطير، لعضوٍ أبرز النذور المؤقّتة أو الدّائمة، ويكون نافذ المفعول من اللحظة التي يتمّ فيها إبلاغ المعني به قرار الفصل المُتّخذ من قبل المدبّر الأعلى، بموافقة مجلسه، هذا مع الحفاظ على حقّ الاستئناف للعضو. لذلك، تُعدّل نصوص القوانين، فتصير صيغة القوانين كما يلي:

مجموعة الحقّ القانوني – القانون 699 بند 2: في أديار الرهبان المتوحّدين ذات الحكم الذاتي، المُشار إليها في القانون 615، يعود قرار فصل العضو إلى الرئيس الأعلى بموافقة مجلسه.

مجموعة الحقّ القانوني – القانون 700: يكون لقرار الفصل المُتَّخذ بحقّ عضو أثر، من اللحظة التي يتمّ فيها إبلاغ المعني به. ولكي يكون القرار صحيحًا، يجب عليه أن يُشير إلى الحق، الذي يتمتع به العضو المفصول في رفع اعتراض إلى السلطة المختصة خلال عشرة أيام من تسلّمه التبليغ. ويكون لهذا الاعتراض أثر تعليقي.

مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة – القانون 499: في مدّة النذر المؤقت بوسع رئيس دير المتوحّدين المستقلّ، برضى مجلسه، أن يفصل عضوًا ما وفقًا للقانون 522 البندين 2 و 3 على أنّ الفصل لا بدّ له ليكون صحيحًا من أن يؤيّده البطريرك، إذا اقتضى ذلك الشرع الخاصّ بالنسبة إلى أديرة المتوحّدين الواقعة داخل حدود الكنيسة البطريركيّة.

مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة – القانون 501 بند 2: لكن ضدّ قرار الفصل، بوسع الراهب في غضون خمسة عشر يومًا وبمفعول موقف، إمّا أن يرفع تظلّمًا وإمّا أن يلتمس معالجة الدعوى عن طريق القضاء.

مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة – القانون 552 بند 1: بوسع الرئيس العامّ برضى مجلسه، أن يفصل راهبًا ما ذا نذور مؤقّتة.

المادّة 8

القانون 775 بند 2 من مجموعة الحقّ القانوني في شأن طباعة كتب التعليم الديني الخاصة في إقليم ولاية مؤتمر الأساقفة، تبدل لفظة "موافقة" بلفظة "تثبيت"، فتصير صيغة القانون كما يلي:

البند 2. لمؤتمر الأساقفة أن يُعنى، بعد تثبيت الكرسي الرسولي المسبق، بطباعة كتب للتعليم الديني، خاصة بإقليم ولايته، إذا كان ذلك مفيداً.

المادّة 9

القانون 1308 من مجموعة الحقّ القانوني، والقانون 1052 من مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة في شأن تخفيض حسنات القداديس، يعدّلان الصلاحيّة، فتصير صيغة القانون كما يلي:

مجموعة الحقّ القانوني – القانون 1308 بند 1: حق تخفيض حسنات القداديس، الذي لا يكون إلّا لسبب صوابي وضروري فقط، محفوظ للأسقف الأبرشي والرئيس الأعلى لمؤسّسة حياة مكرّسة أو جمعيّة حياة رسوليّة إكليريكيّة.

البند 2. بسبب انخفاض الدخل، وطالما استمر السبب، تعود إلى الأسقف الأبرشي صلاحية تخفيض القداديس المؤسسة بمقتضى وصايا والقائمة بذاتها، لتكون مساوية لمبلغ الحسنة الساري شرعاً في الأبرشية، شرط ألّا يكون هناك أحد، يجب عليه ويمكن إلزامه بوجه مفيد، بزيادة الحسنة.

البند 3. تعود إلى الأسقف الأبرشي نفسه صلاحية تخفيض حسنات القداديس أو الوصايا بالقداديس، التي تترتب على المؤسسات الكنسية، إذا كان الدخل غير كافٍ لتحقيق الهدف الخاص للمؤسسة نفسها، بطريقة ملائمة.

البند 4. يتمتع بذات الصلاحيات الواردة في البندين 2 و 3، الرئيس الأعلى لمؤسّسة حياة مكرّسة أو جمعيّة حياة رسوليّة إكليريكيّة.

مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة – القانون 1052 بند 1: تخفيض أعباء الاحتفال بالليترجيّا الإلهيّة محفوظ للأسقف الأبرشي والرئيس الأعلى للمؤسّسات الرهبانيّة أو جمعيّات الحياة المشتركة على غرار الرّهبان الإكليريكيّين.

البند 2. عند انخفاض الدخل، وطالما دام هذا الانخفاض، يعود للأسقف الأبرشي، أن يخفّض عدد الاحتفالات بالليترجيّا الإلهيّة بنسبة كميّة التبرّعات المعمول بها شرعًا في الأبرشيّة، شرط ألّا يكون هناك أحد يجب عليه ويمكن إرغامه بنجاح على زيادة التبرّعات.

البند 3. يعود للأسقف الأبرشي أيضًا أن يخفّض أعباء الاحتفال بالليتورجيّا الإلهيّة التي تثقل المؤسّسة الكنسيّة إذا أصبح الدخل غير كافٍ للقيام بالأعباء التي كان بالإمكان القيام بها عند قبولها.

البند 4. الصلاحيّات المذكورة في البندين 2 و 3، يملكها أيضًا الرؤساء العامّون في المؤسّسات الرهبانيّة، أو جمعيّات الحياة المشتركة على غرار الرهبان الإكليريكيّين.

البند 5. الصلاحيّات المذكورة في البندين 2 و 3، يستطيع الأسقف الأبرشي أن يفوّضها إلى الأسقف المساعد فقط، أو الأسقف المعاون، أو النائب العام، أو النائب الخاص، مع استبعاد أيّ تفويض للتفويض.

المادّة 10

القانون 1310 من مجموعة الحقّ القانوني، والقانون 1054 من مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة في شأن الالتزامات المتعلّقة بأسباب تقويّة ومؤسّسات تقويّة، يعدّلان الصلاحيّة، فتصير صيغة القانون كما يلي:

مجموعة الحقّ القانوني – القانون 1310 بند 1: يستطيع الرئيس الكنسي، لسبب صوابي وضروري فقط، أن يخفض أو يُعدّل أو يُغيّر إرادات المؤمنين، لأسباب تقويّة، بعد الاستماع إلى ذوي الشأن والى مجلسه الخاص للشؤون المالية، مع مراعاة إرادة المؤسس.

البند 2. في الحالات الأخرى، لا بدّ من الرجوع إلى الكرسي الرسولي.

مجموعة قوانين الكنائس الشرقيّة – القانون 1054 بند 1: يستطيع الرئيس الكنسيّ، لسبب صوابيّ وضروريّ فقط، أن يخفّض ويخفّف ويبدّل إرادات المؤمنين الذين وهبوا أو تركوا أموالهم لأغراض تقويّة، بعد استشارة من يهمّهم الأمر، والمجلس المختصّ، في أفضل ما يكون التقيّد بإرادة المؤسّس.

البند 2. في سائر الحالات، يجب الرجوع، في هذا الشأن، إلى الكرسي الرّسولي أو إلى البطريرك الذي يتصرّف برضى السينودس الدائم.

بناءً عليه، آمر بأن يكون ما تقرّر في هذه الرسالة البابويّة في صورة براءة بابويّة، ساري المفعول بصورة ثابتة ودائمة، على الرّغم من أيّ شيء يتعارض معه، حتّى لو كان جديرًا بالملاحظة بصورة خاصّة، وأن يتم إعلان نشرِه في L’Osservatore Romano، وأن يدخل حيّز التنفيذ يوم 15 شباط/فبراير 2022، ومن ثمّ أن يتمّ نشرِه في كتاب التّفسير الرّسمي في أعمال الكرسي الرّسولي (Acta Apostolicae Sedis).

أُعطيَ في روما، في بازيليكا القدّيس بطرس، يوم 11 شباط/فبراير من العام 2022، في تذكار القدّيسة مريم البتول، سيّدة لورد، في السّنة التّاسعة من حبريّتي.

فرنسيس

[00219-AR.01] [Testo originale: Latino]

[B0109-XX.02]