Questo pomeriggio, lasciato il Santuario di Kalwaria Zebrzydowska, Giovanni Paolo II si trasferisce all’aeroporto internazionale di Kraków-Balice, dove alle ore 17.30 ha luogo la cerimonia di congedo dalla Polonia.
Sono presenti il Presidente della Repubblica, le Autorità politiche e civili, i Cardinali e i Vescovi della Polonia.
Dopo i saluti del Card. Józef Glemp, Arcivescovo di Warszawa e Primate della Polonia e di S.E. il Signor Aleksander Kwaśniewski, Presidente della Repubblica, il Papa rivolge ai presenti il discorso di commiato che riportiamo di seguito:
DISCORSO DEL SANTO PADRE
1. „Ojczyzno moja kochana, Polsko, [...] Bóg Cię wywyższa i wyszczególnia, ale umiej być wdzięczna!" (Dzienniczek, 1038). Tymi słowami z Dzienniczka świętej Faustyny pragnę Was pożegnać, drodzy bracia i siostry, moi rodacy!
W chwili, w której przychodzi mi wracać do Watykanu, spoglądam raz jeszcze na was wszystkich z wielką radością i dziękuję Bogu, że dane mi było znowu przebywać w Ojczyźnie. Myślami obejmuję kolejne etapy tej trzydniowej pielgrzymki: Łagiewniki, krakowskie Błonia, Kalwarię Zebrzydowską. Zachowuję w pamięci rozmodloną rzeszę wiernych, świadectwo wiary Kościoła w Polsce i waszej ufności w moc Bożego miłosierdzia. Żegnając się z Polską, pragnę was wszystkich, drodzy rodacy, serdecznie pozdrowić. Tak wielu mnie oczekiwało, tak wielu pragnęło się ze mną spotkać. Nie wszystkim było to dane. Może następnym razem...
Polskim rodzinom życzę, aby w modlitwie znajdowały światło i moc do wypełniania swoich zadań, szerząc w swoich środowiskach przesłanie miłości miłosiernej. Niech Bóg, który jest źródłem życia, błogosławi wam każdego dnia. Pozdrawiam wszystkich, których spotkałem osobiście na pielgrzymim szlaku, i tych, którzy brali udział w spotkaniach tej apostolskiej podróży za pośrednictwem środków masowego przekazu. Dziękuję szczególnie chorym i osobom w podeszłym wieku za wspieranie mojej posługi modlitwą i cierpieniem. Życzę wam, aby wasza duchowa więź z Jezusem miłosiernym stała się źródłem ulgi w waszych cierpieniach fizycznych i duchowych.
Obejmuję spojrzeniem duszy całą moją umiłowaną Ojczyznę. Raduję się z osiągnięć, dobrych zamierzeń i twórczych inicjatyw. Z pewnym niepokojem mówiłem o trudnościach i kosztach przemian, które boleśnie obciążają najuboższych i najsłabszych, bezrobotnych, bezdomnych i tych, którym przychodzi żyć w coraz skromniejszych warunkach i w niepewności jutra. Odjeżdżając, te trudne sprawy Ojczyzny chcę polecić Bożej Opatrzności i zachęcić wszystkich odpowiedzialnych za stan państwa do troski o dobro Rzeczypospolitej i jej obywateli. Niech zapanuje duch miłosierdzia, bratniej solidarności, zgody i współpracy oraz autentycznej troski o dobro naszej Ojczyzny. Mam nadzieję, że pielęgnując te wartości, społeczeństwo polskie – które od wieków przynależy do Europy – znajdzie właściwe sobie miejsce w strukturach Wspólnoty Europejskiej. I nie tylko nie zatraci własnej tożsamości, ale wzbogaci swoją tradycję ten kontynent i cały świat.
2. Minione dni tej krótkiej pielgrzymki były dla mnie okazją do wspomnień i głębokiej refleksji. Dziękuję Bogu za możliwość odwiedzin Krakowa i Kalwarii Zebrzydowskiej. Dziękuję za Kościół w Polsce, który w duchu wierności Bogu, Krzyżowi i Ewangelii od tysiąca lat dzieli z narodem jego losy, ofiarnie mu służy i wspiera go w jego dobrych zamiarach i dążeniach. Dziękuję Bogu, że Kościół w Polsce pozostaje wierny tej misji i proszę, aby tak było zawsze.
Pragnę wyrazić wdzięczność tym wszystkim, dzięki którym to pielgrzymowanie miało szczęśliwy przebieg. Na ręce Pana Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej składam raz jeszcze podziękowanie za zaproszenie oraz za troskę o przygotowanie tej pielgrzymki. Dziękuję Panu Premierowi za współpracę między władzami państwowymi i przedstawicielami Kościoła. Dziękuję za każdy gest dobrej woli.
Jestem wdzięczny władzom wojewódzkim, samorządowym, miejskim i gminnym - szczególnie Krakowa i Kalwarii - za życzliwość, troskę i wszelki trud.
Bóg zapłać wszystkim służbom kościelnym, obsłudze telewizyjnej, radiowej, prasowej, dziennikarzom, służbom porządkowym: wojsku, policji, strażakom, służbie zdrowia – wszystkim, którzy w jakikolwiek sposób przyczynili się, aby ta pielgrzymka mogła pomyślnie się odbyć. Nie chcę nikogo pominąć, więc wszystkim raz jeszcze z całego serca mówię: Bóg zapłać!
3. Ze słowami szczególnej wdzięczności zwracam się do całego Ludu Bożego w Polsce. Dziękuję Konferencji Episkopatu Polski na czele z Księdzem Prymasem za zaproszenie mnie do Ojczyzny, za duchowe przygotowanie wiernych oraz za cały wysiłek organizacyjny związany z tą pielgrzymką. Szczególną wdzięczność wyrażam kapłanom, alumnom seminariów i siostrom zakonnym. Dziękuję za przygotowanie liturgii i za towarzyszenie wiernym podczas naszych spotkań. Całemu Kościołowi w Polsce wdzięczny jestem za wspólne trwanie na modlitwie, za gorące przyjęcie i wielką życzliwość. Niech Chrystus Miłosierny obficie wynagrodzi waszą hojność swoim błogosławieństwem.
Wśród tych podziękowań nie może zabraknąć specjalnego słowa do umiłowanego Kościoła krakowskiego. Księdzu Kardynałowi Franciszkowi, metropolicie krakowskiemu, składam serdeczne podziękowanie za gościnę i tak wspaniałe przygotowanie Krakowa na doniosłe wydarzenia, jakie miały miejsce w minionych dniach. Serdeczne Bóg zapłać Siostrom Matki Bożej Miłosierdzia z Łagiewnik i tym, którzy trwając codziennie przed wizerunkiem miłosiernego Chrystusa, zanoszą modlitwy w intencji mojej apostolskiej posługi. Gratuluję archidiecezji krakowskiej i całej Polsce nowej świątyni, którą dane mi było poświęcić. Jestem przekonany, że łagiewnickie sanktuarium będzie prawdziwą stolicą i prężnym ośrodkiem kultu Bożego Miłosierdzia. Niech światła padające z wieży łagiewnickiej świątyni, które przypominają promienie z obrazu Jezusa Miłosiernego, rzucają duchowy blask na całą Polskę: od Tatr do Bałtyku, od Bugu po Odrę i na cały świat!
4. „Bóg bogaty w miłosierdzie"! Oto słowa, które stanowiły myśl przewodnią tej wizyty. Odczytywaliśmy je jako wezwanie dla Kościoła i dla Polski nowego tysiąclecia. Życzę moim rodakom, aby potrafili przyjąć otwartym sercem to orędzie miłosierdzia i aby potrafili je nieść tam, gdzie ludzie potrzebują światła nadziei.
Wszelkie dobro, jakie dokonało się w tych dniach pielgrzymkowych, które stało się moim udziałem, zachowuję w sercu. Wdzięczny za wszystko, wraz z całą wspólnotą Kościoła w Polsce powtarzam wobec Jezusa Miłosiernego: "Jezu, ufam Tobie!" Niech to szczere wyznanie przynosi ukojenie kolejnym pokoleniom w nowym tysiącleciu. Bóg bogaty w miłosierdzie niech wam błogosławi!
A na końcu cóż powiedzieć: żal odjeżdżać!
[01284-09.01] [Testo originale: Polacco]
TRADUZIONE IN LINGUA ITALIANA
1. "Polonia, mia cara patria, [...] Dio t'innalza e ti tratta in modo particolare, ma sappi esserGliene riconoscente" (Diario, 1038). Con queste parole, prese dal Diario di santa Faustina, desidero congedarmi da voi, cari Fratelli e Sorelle, miei Connazionali!
Nel momento in cui devo tornare in Vaticano, ancora una volta, con grande gioia, volgo il mio sguardo a tutti voi e ringrazio Dio che mi ha permesso di soggiornare nuovamente in Patria. Con il pensiero ripercorro le tappe del pellegrinaggio di questi tre giorni: Łagiewniki, Błonia di Cracovia, Kalwaria Zebrzydowska. Conservo nella memoria la folla orante dei fedeli, testimonianza della fede della Chiesa in Polonia e della sua fiducia nella potenza della misericordia di Dio. Congedandomi, voglio salutarvi tutti, cari Connazionali. In tanti mi hanno aspettato. In tanti hanno voluto incontrarmi. Non tutti sono riusciti. Forse la prossima volta...
Alle famiglie polacche auguro di trovare nella preghiera la luce e la forza per compiere i loro doveri, seminando in ogni ambiente il messaggio dell'amore misericordioso. Dio, fonte della vita, vi benedica ogni giorno. Saluto coloro che ho incontrato personalmente lungo il mio pellegrinaggio e coloro che hanno partecipato agli incontri del viaggio apostolico mediante i mezzi di comunicazione sociale. Ringrazio, in particolare, i malati e le persone anziane per aver sostenuto la mia missione con la preghiera e con la sofferenza. Auguro che l'unione spirituale con Cristo misericordioso sia per loro fonte di sollievo nelle sofferenze fisiche e spirituali.
Abbraccio con lo sguardo dell'anima l'intera mia amata Patria. Gioisco dei successi, delle buone aspirazioni e delle iniziative coraggiose. Con inquietudine ho parlato delle difficoltà e di quanto costano i cambiamenti, che dolorosamente ricadono sui più poveri e sui più deboli, sui disoccupati, sui senzatetto e su chi è costretto a vivere in condizioni sempre più difficili e nell'incertezza dell'avvenire. Partendo, voglio raccomandare queste precarie situazioni della nostra Patria alla Provvidenza Divina e invitare i responsabili della gestione dello Stato ad essere sempre premurosi per il bene della Repubblica e dei suoi cittadini. Lo spirito di misericordia, di fraterna solidarietà, di concordia e di autentica attenzione al bene della Patria regni tra voi. Spero che coltivando tutti questi valori la società polacca, che da secoli appartiene all’Europa, troverà una collocazione appropriata nelle strutture della Comunità Europea. E non solo non perderà la propria identità, ma arricchirà la sua tradizione, quella del Continente e di tutto il mondo.
2. I giorni di questo breve pellegrinaggio sono stati per me un'occasione per ricordare e riflettere profondamente. Ringrazio Dio che mi ha dato la possibilità di visitare Cracovia e Kalwaria Zebrzydowska. Lo ringrazio per la Chiesa in Polonia, che, con spirito di fedeltà alla Croce e al Vangelo, da mille anni condivide le sorti della Nazione, la serve con zelo e la sostiene nei suoi buoni propositi e aspirazioni. Lo ringrazio perché la Chiesa in Polonia rimane fedele a questa missione e chiedo che sia così sempre.
Desidero esprimere gratitudine a coloro che hanno contribuito al felice svolgimento del pellegrinaggio. Nelle mani del Signor Presidente della Repubblica Polacca pongo ancora una volta il ringraziamento per l'invito e per la cura posta nel preparare la visita. Ringrazio il Signor Primo Ministro per la collaborazione tra le autorità civili e i rappresentanti della Chiesa. Sono grato per ogni gesto di buona volontà.
Sono grato alle Autorità amministrative, regionali e comunali - soprattutto di Cracovia e di Kalwaria -, per la benevolenza, la premura e lo sforzo compiuto.
Dio ripaghi quanti si sono adoperati nei vari compiti liturgici e pastorali, gli operatori della televisione, della radio e della stampa, i servizi d'ordine - i militari, i poliziotti, i vigili del fuoco, gli operatori sanitari - e coloro che in qualsiasi modo hanno contribuito allo svolgimento del pellegrinaggio. Non voglio trascurare nessuno; quindi a tutti ancora una volta di cuore ripeto: Dio vi ricompensi!
3. Con particolare gratitudine mi rivolgo al Popolo di Dio in Polonia. Ringrazio la Conferenza Episcopale Polacca e, anzitutto, il Cardinale Primate per l'invito rivoltomi, per la preparazione spirituale dei fedeli e per lo sforzo organizzativo che il mio pellegrinaggio ha comportato. Speciali parole di ringraziamento dirigo ai sacerdoti, ai seminaristi e alle religiose. Grazie per la preparazione della liturgia e per l'accompagnamento dei fedeli durante i nostri incontri. Grazie all'intera Chiesa in Polonia per la comune perseveranza nella preghiera, per la calorosa accoglienza e per ogni manifestazione di benevolenza. Cristo misericordioso ricompensi abbondantemente la vostra generosità con la sua benedizione.
Tra i ringraziamenti non può mancare un cenno speciale all'amata Chiesa in Cracovia. Particolari espressioni di gratitudine rivolgo di cuore al Cardinale Franciszek Macharski, Metropolita di Cracovia, per l'ospitalità e per aver così magnificamente preparato la Città agli importanti eventi compiutisi nei giorni scorsi. Grazie di cuore alle Suore della Misericordiosa Madre di Dio a Łagiewniki e a quanti ogni giorno davanti all'effige di Gesù misericordioso elevano preghiere secondo le intenzioni della mia missione apostolica. Mi congratulo con l'Arcidiocesi di Cracovia e con tutta la Polonia per il nuovo tempio, che mi è stato concesso di dedicare. Sono convinto che il Santuario di Łagiewniki costituirà un significativo punto di riferimento ed un efficace centro del culto della Divina Misericordia. I raggi di luce che scendono dalla torre del tempio di Łagiewniki, e che ricordano i raggi dell'immagine di Gesù misericordioso, si irradino con spirituale riflesso sull'intera Polonia: dai Tatra al Baltico, dal Bug all'Oder, e su tutto il mondo!
4. "Dio ricco di misericordia"! Ecco le parole che hanno costituito l'idea principale della visita. Le abbiamo lette come un invito rivolto alla Chiesa e alla Polonia nel nuovo millennio. Auguro ai miei Connazionali che sappiano accogliere con cuore aperto questo messaggio della misericordia e che riescano a portarlo ovunque gli uomini hanno bisogno della luce della speranza.
Conservo nel cuore il bene compiuto nei giorni del pellegrinaggio e di cui ho avuto parte. Grato per tutto, con l'intera comunità ecclesiale in Polonia ripeto davanti a Gesù misericordioso: "Gesù, confido in Te!". Questa sincera confessione porti sollievo alle future generazioni nel nuovo millennio. Dio ricco di misericordia vi benedica!
E per concludere, che dire? Mi dispiace di andare via!
[01284-01.01] [Testo originale: Polacco]
TRADUZIONE IN LINGUA INGLESE
1. "Poland, my dear homeland, [...] God raises you up and treats you with special care, but you must show him gratitude" (Diary, 1038). With these words from Saint Faustina’s Diary I wish to bid you farewell, dear Brothers and Sisters, my Compatriots!
The time having come when I must return to the Vatican, I look out once more upon you all with great joy, and I thank God who has permitted me to visit my Homeland yet again. My thoughts turn to the different stages of this three-day pilgrimage: Łagiewniki, Błonie in Krakow, Kalwaria Zebrzydowska. I shall not forget the crowds of the faithful gathered in prayer – living testimony of the faith of the Church in Poland and of your trust in the power of God’s mercy. Taking leave of Poland, I wish to bid you all farewell, dear Compatriots. Many have waited for my coming. Many have wished to meet me, although not all were able to do so. Maybe next time...
I pray that the families of Poland will find in prayer the light and the strength needed to fulfil their duties and to spread in their surroundings the message of love and mercy. May God, the source of life, bless you each day. I greet those whom I have met personally on this pilgrimage and those who, through the media, have participated in the events of this Apostolic Visit. In particular, I thank the sick and the elderly who have supported me by offering up their prayers and their sufferings. May their spiritual union with the merciful Christ be a source of relief in their physical and spiritual suffering.
In my spirit, I embrace the whole of my beloved Homeland. I rejoice in its successes, in its positive aspirations and in its courageous undertakings. With a certain preoccupation, I have spoken of the difficulties and the cost of the changes that weigh upon the neediest and the weakest, on the unemployed, the homeless and those who are forced to live in increasingly difficult conditions and with uncertainty concerning the future. As I take my leave, I wish to entrust all these difficult situations in our native land to God’s Providence and I encourage all those who exercise responsibility in the running of the State to be mindful of the good of the Republic and of its citizens. May the spirit of mercy, of fraternal solidarity, of concord in authentic concern for our homeland reign among you. While Polish society cultivates all these values, I hope that Poland, which has belonged to Europe for centuries, will find its proper place in the structures of the European community. Not only will it not lose its own identity, but it will enrich the continent and the world with its tradition.
2. The days of this brief pilgrimage have been an occasion to relive memories and to reflect intensely. I thank God for this opportunity to visit Krakow and Kalwaria Zebrzydowska. I thank him for the Church in Poland, which – in a spirit of fidelity to the Cross and to the Gospel – has for a thousand years shared in the fortunes of the Nation, serving it with zeal and supporting it in its positive intentions and aspirations. I thank God that the Church in Poland has remained faithful to this mission and I pray that she may always continue to do so.
I wish to express my gratitude to all who have contributed to making this pilgrimage possible. One more I thank the President of the Republic for his invitation and for the care taken in the preparation and carrying out of this visit. I am grateful for the cooperation between the civil authorities and the Church’s representatives. I am grateful to the Prime Minister for every gesture of goodwill.
I am grateful to the territorial, regional and city authorities – especially those of Krakow and Kalwaria – for their goodwill, their attention and all their efforts.
May God repay all who were involved in the Church services, those involved in the areas of television, radio and the press, journalists, those responsible for public order – the military, the police, firefighters, health service personnel – and all those who in any way have helped to make this pilgrimage a success. I do not want to omit anyone; and so, from the bottom of my heart, I say once more to everyone: May God reward you!
3. My special gratitude goes to all the People of God in Poland. I thank the Polish Episcopal Conference, and above all the Cardinal Primate, for the invitation to visit our homeland, for the spiritual preparation of the faithful and for all the organizational efforts made in view of this pilgrimage. I address a special word of thanks to the priests, seminarians and religious. Thank you for your preparation of the liturgies and for assisting the faithful at our meetings. I am grateful to the whole Church in Poland for its common perseverance in prayer, for its warm welcome and for all its demonstrations of goodwill. May the merciful Christ abundantly reward your generosity with his blessing.
As I express my gratitude, I cannot fail to add a special word addressed to the beloved Church in Krakow. My wholehearted gratitude goes in a special way to Cardinal Franciszek, Metropolitan of Krakow, for his hospitality and for having prepared the city so magnificently for the important events of the last few days. Profound thanks go to the Sisters of the Merciful Mother of God in Łagiewniki and to those who every day, before the image of the merciful Jesus, offer prayers for the intentions of my apostolic mission. I congratulate the Archdiocese of Krakow and all of Poland for the church which I had the opportunity to dedicate. I am convinced the Shrine of Łagiewniki will become a significant point of reference and a powerful centre of devotion to the Divine Mercy. May the rays of light coming down from the tower of the temple of Łagiewniki, reminiscent of the rays emanating from the image of the merciful Jesus, cast their spiritual reflection on the whole of Poland – from the Tatra Mountains to the Baltic Sea, from the Bug River to the Oder – and on the whole world!
4. "God, rich in mercy". These are the words that sum up this Visit. We have heard them as a call to the Church and to Poland in the new millennium. I pray that my Compatriots will welcome with open hearts this message of mercy and will succeed in carrying it to wherever men and women are in need of the light of hope.
I cherish in my heart every good thing that has happened and in which I have taken part during these days of my pilgrimage. Grateful for everything, and with the entire ecclesial community in Poland, I repeat before the merciful Jesus: "Jesus, in you I trust!" May these heartfelt words bring comfort to future generations in the new millennium. May God who is rich in mercy bless you!
What can I say in the end? I am sorry to leave.
[01284-02.01] [Original text: Polish]
● TELEGRAMMI AI CAPI DI STATO
La partenza dell’aereo con a bordo il Santo Padre - un B 737 della LOT - dall’aeroporto internazionale di Kraków-Balice è prevista per le ore 18.30.
Al momento di lasciare la Polonia, sorvolando poi gli spazi aerei di Slovacchia, Austria, Slovenia, Croazia e rientrando infine in Italia, il Papa fa pervenire ai rispettivi Capi di Stato i seguenti messaggi telegrafici:
SZANOWNY PAN
ALEKSANDER KWAŚNIEWSKI
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
WARSZAWA
ŻEGNAJĄC MOJĄ UMIŁOWANĄ OJCZYZNĘ ZE WZRUSZENIEM WSPOMINAM DNI, KTÓRE MINĘŁY TAK UROCZYŚCIE I TAK SZYBKO. Z WDZIĘCZNYM SERCEM PRAGNĘ RAZ JESZCZE POZDROWIĆ PANA PREZYDENTA, WŁADZE PAŃSTWOWE I WSZYSTKICH MOICH RODAKÓW. ZAWIERZAM OWOCE TEJ PIELGRZYMKI BOŻEMU MIŁOSIERDZIU I ŻYCZĘ MEJ UKOCHANEJ OJCZYŹNIE WSZELKIEJ POMYŚLNOŚCI.
JAN PAWEŁ II, PAPIEŻ
[01290-09.01] [Testo originale: Polacco]
HIS EXCELLENCY
RUDOLF SCHUSTER
PRESIDENT OF THE REPUBLIC OF SLOVAKIA
BRATISLAVA
ENTERING SLOVAK AIRSPACE ON MY RETURN FROM KRAKOW TO ROME I AGAIN GREET YOUR EXCELLENCY AND RENEW THE ASSURANCE OF MY ESTEEM FOR THE SLOVAK PEOPLE AND MY PRAYERFUL SOLIDARITY WITH THE NATION IN ITS DEVELOPMENT AND PROGRESS.
IOANNES PAULUS PP. II
[01291-02.01] [Original text: English]
SEINER EXZELLENZ
HERRN DR. THOMAS KLESTIL
BUNDESPRÄSIDENT DER REPUBLIK ÖSTERREICH
WIEN
AUF DEM RÜCKFLUG VON MEINER PASTORALREISE NACH KRAKAU SENDE ICH IHNEN, SEHR GEEHRTER HERR BUNDESPRÄSIDENT, IN DANKBARER FREUDE ÜBER DEREN GLÜCKLICHEN UND FRUCHTBAREN VERLAUF, AUFRICHTIGE PERSÖNLICHE GRÜßE. GERNE ERBITTE ICH IHNEN, SEHR GEEHRTER HERR BUNDESPRÄSIDENT, UND ALLEN BÜRGERN DER REPUBLIK ÖSTERREICH GOTTES SEGEN.
IOANNES PAULUS PP. II
[01292-05.01] [Originalsprache: Deutsch]
HIS EXCELLENCY
MILAN KUĆAN
PRESIDENT OF THE REPUBLIC OF SLOVENIA
LJUBLJANA
RETURNING FROM KRAKOW TO ROME I RENEW MY BEST WISHES TO YOUR EXCELLENCY AND THE SLOVENIAN PEOPLE AND ASK ALMIGHTY GOD TO BLESS YOU ALL WITH PROSPERITY AND PEACE.
IOANNES PAULUS PP. II
[01293-02.01] [Original text: English]
HIS EXCELLENCY
STIPE MESIĆ
PRESIDENT OP THE REPUBLIC OF CROATIA
ZAGREB
RETURNING FROM MY PASTORAL VISIT TO KRAKOW I AGAIN GREET YOUR EXCELLENCY AND ASSURE YOU OF MY EARNEST PRAYERS FOR THE SPIRITUAL WELL-BEING AND MATERIAL DEVELOPMENT OF THE NATION.
IOANNES PAULUS PP. II
[01294-02.01] [Original text: English]
A SUA ECCELLENZA
IL DOTTOR CARLO AZEGLIO CIAMPI
PRESIDENTE DELLA REPUBBLICA ITALIANA
PALAZZO DEL QUIRINALE
00187 ROMA
AL RIENTRO DELLA VISITA PASTORALE IN POLONIA DOVE HO POTUTO SOSTARE NELL'ARCIDIOCESI DI CRACOVIA INCONTRANDO QUELLA COMUNITÀ CRISTIANA A ME TANTO CARA SONO GRATO A DIO PER LA SINGOLARE ESPERIENZA ECCLESIALE CHE EGLI MI HA CONCESSO DI VIVERE ED ESPRIMO A LEI SIGNORE PRESIDENTE ED ALLA NAZIONE ITALIANA IL MIO CORDIALE E RISPETTOSO SALUTO UNITO AD UNA SPECIALE BENEDIZIONE.
IOANNES PAULUS PP. II
[01295-01.01] [Testo originale: Italiano]
● IL RIENTRO A ROMA
Il rientro del Santo Padre dall’ottavo Viaggio Apostolico in Polonia è previsto all’aeroporto di Ciampino (Roma) per le ore 20.30.
Giovanni Paolo II raggiunge quindi in automobile il Palazzo Apostolico di Castel Gandolfo.
[01304-01.01]